Giải thích nghĩa từ mới theo cách nào?

Giải thích nghĩa từ mới theo cách 
nào? 
Hầu hết giáo viên đều đưa ra một từ tiếng Việt tương ứng để giải thích nghĩa 
của một từ mới trong tiếng Anh (đây có thể gọi là phương pháp 
“translation”). Tuy nhiên, phương pháp này được xem là kém hiệu quả và 
không tạo ra nhiều cơ hội nghe nói cho học viên trong lớp học vì họ chỉ tiếp 
thu một cách bị động từ mới qua lời giảng của giáo viên. Có rất nhiều 
phương pháp giải thích nghĩa từ mới hiệu quả nhưng bài viết này chỉ xin nêu 
ra một số phương pháp giải nghĩa từ mang lại cơ hội nghe – nói cho học 
viên. 
1. Đưa ra các tình huống ví dụ 
Phương pháp này bao gồm việc cung cấp ngữ cảnh để ngữ cảnh hoá nghĩa 
của từ mới cần dạy. 
Ví dụ: Một tình huống để dạy 2 từ embarrassed/embarrassing: 
o “Marry saw a man at the bus stop. His back was turned but she was 
sure it was her brother, so she tapped him on the shoulder with her 
umbrella and shouted “Look out! The police are after you!” The man 
turned around. He was a complete stranger.” (Marry nhìn thấy một 
người đàn ông ở bến xe buýt. Anh ấy đứng quay lưng lại với cô ấy 
nhưng cô ấy chắc chắn rằng đó là anh trai của cô ấy, vì thế cô ấy đã 
vỗ nhẹ chiếc ô của cô ấy lên vai anh và reo lên: “Coi chừng nhé! 
Cảnh sát đang đứng đằng sau bạn!”. Người đàn ông quay lại. Đó là 
một người hoàn toàn xa lạ). 
“She was terribly embarrassed. It was a embarrassing experience.” (Cô ấy 
rất bối rối. Đó là một tình huống lúng túng). 
2. Đưa ra những câu ví dụ 
Mỗi câu bạn đưa ra là một ví dụ điển hình có sử dụng từ mới cần dạy. Dựa 
vào suy đoán rút ra từ các ví dụ, học viên có thể đưa ra giả thuyết về nghĩa 
của từ mới đó - bằng cách dùng phương pháp quy nạp (induction): Quá trình 
tư duy để đưa ra giả thuyết về nghĩa của từ dựa vào các ví dụ đã cho. 
Một vài câu ví dụ về từ “fancy”: 
o He is really nice, but I don’t fancy him. (Anh ấy rất thú vị nhưng tớ 
không thích anh ta). 
o I fancy drinking coffee. Don’t you? (Tôi thích uống cà – fê. Thế cậu 
không thích à?) 
o Do you fancy your journey? (Cậu hài lòng với chuyến đi của mình 
chứ?) 
Cung cấp cho học viên càng nhiều mẫu câu sử dụng từ mới cần dạy càng tốt 
vì như vậy học viên sẽ có đủ căn cứ cho các suy đoán của mình và đủ tự tin 
để đưa ra câu trả lời. 
3. Phương pháp sử dụng từ đồng nghĩa (synonym), từ trái nghĩa 
(antonym) và từ bao nghĩa (superordinate term) 
Ví dụ: 
o “fancy” có nghĩa là “like” (synonym). 
o “like” mang nghĩa đối lập với từ “hate” (antonym). 
o “herring” là một loại “fish” (superordinate term). 
Phương pháp này cực kỳ hữu ích khi áp dụng để giải thích từ mới trong văn 
bản. 
4. Đưa ra định nghĩa bằng Tiếng Anh 
Trong từ điển, các từ thường được định nghĩa bằng các từ đồng nghĩa 
(synonym) và có các ví dụ cụ thể minh họa. Vì vậy, áp dụng cách này, bạn 
còn giúp học viên biết không chỉ nghĩa của từ mới mà còn biết thêm cả các 
từ đồng nghĩa với nó và hoàn cảnh sử dụng của từng từ. 
Ví dụ: modern /’modən/ (adj): new, up-to-date 
o There is a modern rail system to take passengers to and from the 
city. (Thành phố này có một hệ thống tàu điện mới hiện đại). 
o In Japanese car factories they have all the most modern machinery. (Các 
nhà sản xuất ô tô Nhật Bản luôn áp dụng những máy móc hiện đại nhất 
trong nhà máy của mình). 
o A sophisticated modern air-defence system can be very expensive. (Một hệ 
thống phòng không tinh vi hiện đại có thể tiêu tốn rất nhiều tiền của). 
Trên đây là một vài phương pháp giải nghĩa từ mới điển hình nhưng khi áp 
dụng thực tế, bạn nên sử dụng “chuỗi phương pháp” – tình huống, ví dụ, từ 
đồng nghĩa, v.v trong việc giới thiệu từ mới để giúp học viên học từ mới hào 
hứng và dễ dàng hơn. Hy vọng rằng những phương pháp này sẽ là nguồn trợ 
giúp lớn đối với bạn trong việc giải thích nghĩa của từ nói riêng và trong 
việc giảng dạy từ mới nói chung