Một số lỗi về dựng đoạn trong thực hành viết tiếng Trung của sinh viên chuyên ngành tiếng Trung Quốc trường cao đẳng sư phạm Lào Cai

nhất định. Trong đoạn văn có thể có câu chủ đề 
hoặc không. Câu chủ đề mang ý nghĩa khái quát, 
hàm súc nhất, các câu còn lại có tác dụng giải 
thích, thuyết minh cho câu chủ đề và phụ thuộc 
vào câu chủ đề về quan hệ ngữ nghĩa. Tuy nhiên, 
do sinh viên chưa nắm vững kiến thức về dựng 
đoạn, không xác định được ý chính và cũng không 
biết cách triển khai các ý nên thường mắc lỗi triển 
khai không đúng chủ đề, thể hiện ở các câu không 
tập trung vào giải thích, thuyết minh làm rõ ý của 
câu chủ đề, khiến trong đoạn văn xuất hiện câu 
không liên quan đến chủ đề hoặc gắn kết không 
chặt chẽ với các câu khác để làm nổi bật chủ đề. 
Theo khảo sát của chúng tôi, do sinh viên có thói 
quen nghĩ gì viết nấy không theo ý nên nhiều đoạn 
văn xuất hiện câu lệch lạc, xa rời chủ đề. 
Triển khai ý thiếu hệ thống hoặc trùng lặp
Các câu trong một đoạn văn mạch lạc thường 
được tạo nên bởi các mối quan hệ chặt chẽ với 
nhau. Nội dung các câu trình bày theo một hệ 
thống được quy định bởi cấu trúc đoạn văn. Nếu 
người viết triển khai một cách tùy tiện thì nội dung 
sẽ bị trùng lặp, lộn xộn, rời rạc. 
Kết quả khảo sát cho thấy, trên 85% bài viết 
của học sinh có từ hai ba lỗi viết trùng lặp ý trở 
lên. Nội dung các câu trong những đoạn văn này 
thường không được chọn lựa kỹ, nhiều câu trùng 
lặp nội dung dẫn tới diễn đạt dài dòng, luẩn quẩn. 
Ví dụ:
(1) 周末我跟爷爷一起出去。我们走到街
道上遇见很多人。(2) 因为快到春节了，空气
特别热闹。(3) 两旁街道的桃花也开始开了很
漂亮。我也感受到春气了。(4) 我陪爷爷一起
去。(5) 去过了很多小巷，到处都很热闹。(6) 
我们走到马路看到弟弟。(7) 他也看到我们，
跑过来。
Lỗi triển khai các ý trùng lặp rất phổ biến trong 
bài viết của của sinh viên. Nguyên nhân chủ yếu là 
do người viết không lập dàn ý và thiếu cân nhắc, 
chọn lựa các ý trong quá trình tạo lập văn bản. 
Để khắc phục lỗi này, sinh viên phải rèn luyện kỹ 
năng xác định ý trọng tâm, xây dựng câu chủ đề rõ 
ràng, cụ thể; chọn lọc những chi tiết có liên quan, 
tiêu biểu để triển khai ý nhằm làm nổi bật nội dung 
trọng tâm của chủ đề.
43KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 14 - 7/2018
PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v
Triển khai thiếu ý hoặc ý rời rạc, lan man 
Các đoạn văn trong trường hợp này thường 
thuộc dạng đoạn văn có câu chủ đề. Ý của câu chủ 
đề được triển khai bởi các câu còn lại. Việc triển 
khai không đầy đủ và không tập trung làm rõ chủ 
đề thì đoạn văn sẽ thiếu ý. Nội dung của những 
đoạn văn như vậy sẽ không rõ ràng và kém mạch 
lạc, thiếu tính hệ thống. Kết quả khảo sát bài viết 
của sinh viên cho thấy, lỗi này khá phổ biến chiếm 
81% trong bài viết của sinh viên. Chẳng hạn: 
有一年，每人愿意给他做工，想来想去，
他想了一个好办法（？）。后来有一个叫大虎
到剥皮老爷家去做工。
Một ví dụ khác: 
在现今的社会中，每个人都要努力让自己
跟得上别人。谁也努力学习，努力工作。每个
人不止靠自己的能力，还要靠亲人，周围的人
或先进的工艺。所以现在大部分每个人都会使
用网络。网络可以帮我们解决很多难的问题。
只要打开电脑或收集接到要查的问题，很快就
得到答案。
Trong đoạn văn này, người viết không xác 
định chính xác được câu chủ đề, không làm nổi bật 
được nội dung, phân tích, chứng minh không có 
chiều sâu, thiếu tính tập trung, câu văn rời rạc, lan 
man, không rõ ý.
Người viết mắc nhiều lỗi này do nghèo nàn về 
vốn từ, khả năng lập luận yếu kém nên không xác 
định được ý trọng tâm, luận điểm, không biết chọn 
luận cứ, không triển khai được ý, nghĩ như thế nào 
viết như thế ấy, không quan tâm đến tính chất bút 
ngữ. Đây cũng là nguyên nhân của nhiều dạng lỗi 
làm ảnh hưởng đến chất lượng bài viết. Chẳng hạn 
như đoạn văn sau xuất hiện cùng lúc khá nhiều lỗi:
我住在老街。老街是一个发展的城市，
所以现在交通情况很复杂。现在有很多交
通类型例如：公路，铁路 ......路上有许多
辆车：汽车，自行车，公共汽车，摩托
车。每天都有交通事故很严重的。高峰时
间常堵车在路上，一次要等半个小时才可
能去。要是下雨，路就很滑。道路交通事
故。在老街有几个地方路都坏了。有些大
家不遵守交通规则，让很多人死。现在我
们要遵守交通规则以后喝酒不参加交通。
Ngoài các lỗi nêu trên ra, một số bài của sinh 
viên viết liền thành một khối, không tách đoạn. 
Điều đó chứng tỏ sinh viên không hiểu về đặc 
điểm và yêu cầu của văn bản, năng lực tư duy logic 
hạn chế. Khoảng trống trong kiến thức nền này cần 
được lấp đầy, củng cố và nâng cao. 
4. NGUYÊN NHÂN CỦA LỖI VÀ BIỆN 
PHÁP KHẮC PHỤC
Khi bàn về nguyên nhân của lỗi, chúng ta cần 
hiểu rõ vai trò của “chuyển di ngôn ngữ” trong 
dạy học ngoại ngữ. “Chuyển di ngôn ngữ có liên 
quan đến sự giống và khác nhau về cấu trúc của 
hai ngôn ngữ, cũng có liên quan đến tính có thể 
chuyển di của bản thân cấu trúc tiếng mẹ đẻ, kết 
cấu ngôn ngữ đích cũng có tác dụng hạn chế đối 
với chuyển di. Chuyển di có thể là hình thức bề 
ngoài, cũng có thể là sự chuyển di đặc trưng hoặc 
phạm trù ở chiều sâu. Chuyển di có thể dẫn đến 
sai sót, cũng có thể khiến cho sai sót giảm đi hoặc 
không có sai sót.” (刘颂浩, 2007). Những chuyển 
di có thể làm giảm hoặc không còn sai sót gọi là 
chuyển di tích cực (正迁移) những chuyển di dẫn 
tới sai sót gọi là chuyển di tiêu cực(负迁移).
Qua phân tích kết quả khảo sát, chúng tôi thấy, 
nguyên nhân chính của lỗi là do sinh viên thiếu kỹ 
năng lập luận và bỏ qua bước sắp xếp các ý trước 
khi viết. Mặt khác, việc khảo sát trên đây cho thấy 
tình trạng sinh viên không có thói quen tách ý và 
lập dàn ý trong quá trình dựng đoạn là khá phổ biến.
Để tránh lỗi diễn đạt thiếu mạch lạc, người 
viết cần đảm bảo quy tắc lựa chọn, cân nhắc kỹ 
trong việc dùng từ, đặt câu, dựng đoạn khi tạo lập 
văn bản. Tuy nhiên, thực hành điều này không dễ, 
người viết phải có ý thức rèn luyện thường xuyên 
và liên tục trong quá trình học tập. Qua khảo sát 
bài viết của sinh viên, bước đầu, chúng tôi xác 
44 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 14 - 7/2018
v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY 
định một số lỗi phổ biến có ảnh hưởng đến mức độ 
mạch lạc của văn bản như: lỗi sử dụng dấu câu sai, 
dùng từ không thích hợp dẫn đến câu văn diễn đạt 
không rõ và không đúng nghĩa; sắp xếp nội dung 
các thành phần trong câu, các câu trong đoạn văn 
không theo trình tự; diễn đạt lan man, dài dòng... 
Trong số các bài viết mà chúng tôi thu thập được, 
chỉ có khoảng 10% là diễn đạt rõ ràng, lưu loát. Số 
còn lại, ngoài những lỗi sai về chính tả, dùng từ, 
đặt câu, còn xuất hiện rất nhiều lỗi về diễn đạt như 
lủng củng, rời rạc, dài dòng, tối nghĩa, thiếu mạch 
lạc. Thực trạng này nếu không sớm được khắc 
phục sẽ hạn chế hiệu quả học tập. Nguyên nhân 
của lỗi là do ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ sang ngôn 
ngữ đích và độ khó của chính bản thân ngôn ngữ 
đích. Ngoài ra, còn phải kể đến khoảng trống trong 
kiến thức nền của sinh viên cũng như hạn chế về 
tư duy, triển khai ý và các kiến thức liên quan đến 
thủ pháp dựng đoạn.
Để có thể khắc phục lỗi, nâng cao chất lượng 
dựng đoạn nói riêng và viết văn bản tiếng Hán nói 
chung, giảng viên cần gợi mở cho sinh viên thường 
xuyên so sánh các điểm ngôn ngữ có liên quan đến 
từng nội dung cụ thể trong quá trình dựng đoạn, 
nắm được điểm tương đồng và khác biệt giữa thiết 
kế đoạn văn tiếng Hán và tiếng Việt để có thể tận 
dụng sự chuyển di tích cực và hạn chế tối đa sự 
chuyển di tiêu cực của tiếng mẹ đẻ sang ngôn ngữ 
đích. Song song với trau dồi kiến thức và kỹ năng 
dựng đoạn, cần bổ túc, nâng cao các kiến thức 
ngôn ngữ có liên quan đến thực hành viết tiếng 
Hán như từ vựng, ngữ pháp, văn tự, đồng thời tích 
cực đọc các bài mẫu, phân tích bài mẫu để tích lũy 
kiến thức, mô phỏng các phương thức triển khai 
ý, nâng cao năng lực tư duy logic, khiến cho kiến 
thức nền được củng cố và phát huy. 
5. KẾT LUẬN
Đối với sinh viên Việt Nam học tiếng Trung 
Quốc nói chung và sinh viên trường Cao đẳng Sư 
phạm Lào Cai nói riêng, để viết được một đoạn 
văn hoàn chỉnh không có lỗi ngữ pháp đã khó, 
không có lỗi về dựng đoạn để đoạn văn được mạch 
lạc, trôi chảy lại càng khó hơn. Kết quả khảo sát 
cho thấy, do trình độ tiếng Trung còn hạn chế cũng 
như không lập dàn ý, cân nhắc lựa chọn ngôn từ 
trước khi viết, thêm vào đó là khoảng trống trong 
kiến thức nền về lý thuyết văn bản cũng như kỹ 
năng thực hành viết dẫn tới sinh viên trường Cao 
đẳng Sư phạm Lào Cai đã mắc khá nhiều các lỗi 
sai liên quan đến ngữ nghĩa của câu cũng như sự 
liên kết, mạch lạc giữa các câu trong đoạn. Để 
khắc phục điều này, đòi hỏi sinh viên cần có vốn từ 
vựng phong phú, có thói quen lập dàn ý trước khi 
viết, sử dụng được các kỹ năng trong liên kết văn 
bản, đồng thời, phải tích cực vận dụng thủ pháp 
so sánh Hán – Việt để có thể tận dụng được sự 
chuyển di tích cực và hạn chế sự chuyển di tiêu 
cực của tiếng mẹ đẻ sang quá trình tiếp thu ngôn 
ngữ đích. Đi đôi với tiếp thu kiến thức mới, việc 
củng cố và tăng cường kiến thức nền là vô cùng 
quan trọng đối với người học, nhằm nâng cao hiệu 
quả biểu đạt, nhất là hiệu quả thực hành dựng đoạn 
văn tiếng Hán./.
Tài liệu tham khảo:
Diệp Quang Ban (2002), Giao tiếp, văn bản, mạch 
lạc, liên kết, đoạn văn, NXB Khoa học xã hội, 
Hà Nội.
Diệp Quang Ban (2006), Văn bản, NXB Đại học 
Sư phạm, Hà Nội
Diệp Quang Ban (2009), Giao tiếp diễn ngôn và 
cấu tạo văn bản, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà 
Nội. 
Nguyễn Trọng Báu, Nguyễn Quang Ninh, Trần 
Ngọc Thêm (1985), Ngữ pháp văn bản và việc 
dạy làm văn, NXB Giáo dục, Hà Nội. 
刘颂浩（2007），第二语言习得导论：对外
汉语教学视角，世界图书出版公司，北京 
p.79
彭小川（2004），关于对外汉语语篇教学的新
思考，《汉语学习》第二期
王晨 （2006），建立在认知基础上的对外汉
语语段训练策略，广西大学硕士学位论文
45KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 14 - 7/2018
PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v
SOME MISTAKES IN PARAGRAPH WRITING BY CHINESE-MAJOR STUDENTS 
AT LAO CAI COLLEGE OF EDUCATION
GIANG THI MAI
Abstract: Writing is one of four basic skills in Chinese communicative competence and 
considered the most difficult for Vietnamese students. Mistakes in this skill are diversified which 
is reflected from many perspectives including cohesion and coherence, making information 
incomprehensible to the recipient. In the article, based on some research methods such as survey, 
description, analysis and collection of 100 essays by Chinese-specialized sophomores at Lao 
Cai colllege of Education, an attempt is made to look at students’ mistakes in writing Chinese 
paragraphs and to suggest some resolutions to enhance their writing skill.
Keywords: Lao Cai college of education, paragraph writing, mistakes, Chinese 
Received: 15/5/2018; Revised: 21/5/2018; Accepted for publication: 20/6/2018