Hướng dẫn cách tự học chữ Thái

Xin kÝnh chµo
c¸c b¹n
[[ [[L maJ EcG ESG caV d}G Ux FaM tiGiii AxN la
[l MaJ EcG ESG caV d}G Ux FaM tiGiii AxN la
Th¹c sü Lß Mai C−¬ng
HƯỚNG DẪN
CÁCH TỰ HỌC CHỮ THÁI 
eob Ux yT
HƯỚNG DẪN CÁCH HỌC CHỮ THÁI
1. GIỚI THIỆU VỀ BẢNG PHỤ ÂM VÀ
NGUYÊN ÂM CHỮ THÁI
2. HƯỚNG DẪN GHÉP CHỮ THÁI
3. MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ðẶC BIỆT
4. TẬP VIẾT CÁC CHỮ CÁI
B¶ng ch÷ c¸i phô ©m cña ch÷ Th¸i
ngŏGngogng11
nŏNnonn10
mŏMmomm9
lŏLloll8
khŏKkhokkh7
hŏHhohh6
®ŏD®od®5
dŏJdojd4
chŏSchosch3
cŏCcocc2
bŏBbobb1
Tªn gäich÷ th¸iTªn gäich÷ th¸i
Tæ caoTæ thÊpTương ứng
Quèc ng÷
STT
gŏ|go\g21
rŏRrorr20
vŏVvovv19
thŏWthowth18
tŏTtott17
sŏXsoxs16
phŏFphofph15
pŏPpopp14
ŏOooo13
nhŏZnhoznh12
Tªn gäich÷ th¸iTªn gäiCh÷ th¸i
Tæ caoTæ thÊpTương ứng
Quèc ng ÷
STT
B¶ng ch÷ c¸i phô ©m cña ch÷ Th¸i
Nguyªn ©m vµ ©m kÐp
Võa phô ©m võa nguyªn
©mmay ooo7
ë trªn dßngmay kii...i6
may c«<«5
may kª#ª4
may keee3
May c¬A¬2
may caaa1
Ghi chóTªn gäiCh÷ th¸iQuèc ng÷STT
ë trªn dßngmay kiaI...IIIia14
ë trªn dßngmay căm{...ăm13
ë ®u«i phô ©m nomay căn$ăn12
may ca−Ya−11
may cayyay10
ë trªn dßngmay c−U...−9
ë d−íi dßngmay cu..u..u8
Ghi chóTªn gäiCh÷ th¸iQuèc ng÷STT
Nguyªn ©m vµ ©m kÐp
may cua>ua15
may c−aE−a16
Mai songưng*Thanh ñiệu21
Mai nưng&Thanh ñiệu20
C−a, ca lomj tøc lµ
võa E vµ a qu©y lÊy
phô ©m
may cau lomjE...aau19
ë trªn dßngMay KhÝt[...18
ë trªn dßngmay căng}...ăng17
Ghi chóTªn gäiCh÷ th¸iQuèc ng÷STT
Nguyªn ©m vµ ©m kÐp
mét sè ký tù ®Æc biÖt
` ~ Hìi ( më ®Çu) 
Q n−ng (mét) 
^ cäi cäi
] SÆm ( v©n v©n) 
q C«n ( ng−êi)
TiÕng Th¸i ®en vµ tiÕng Th¸i tr¾ng phÝa B¾c cã 6 thanh
®iÖu ®−îc ghi theo thø tù cung bËc nh− vÝ dô sau:
ma (ma) con chã Ma (m·) vÒ, l¹i
ma& (m¸) Ng©m g¹o Ma& (mµ) s«ng m·
ma* (M¶) ®¹n sóng Ma* (m¹) ngùa

Bé ch÷ Th¸i - Ch÷ c¸i, phô ©m, cã hai tæ: Tæ thÊp vµ
tæ cao, hoÆc nãi c¸ch kh¸c lµ hai ©m vùc, ©m vùc cao
vµ ©m vùc thÊp.
VÝ dô : - ¢m vùc thÊp = b c j ==> bo, co, do.
- ¢m vùc cao = B C J ==> bŏ, cŏ, dŏ
Ph−¬ng ph¸p ghÐp vÇn
Ph−¬ng ph¸p ghÐp vÇn
C¸ch ®¸nh vÇn cña ch÷ Th¸i kh¸c víi quèc ng÷ :
VÝ dô : B¾t ®Çu tõ nguyªn ©m vµ ©m kÐp sau cïng ®Õn
phô ©m
Ib (BÝa) kia – s¸− – bo – lá bÝa = kia ghÐp víi bo lµ bÝa
baN ( Ban ) Ca – no – bo lµ ban - <bG ( b«ng ) c«
- ngo – bo lµ b«ng
Ph©n lo¹i ©m vµ ©m kÐp khi ghÐp vÇn th× vÞ trÝ ®øng chç
nµo trong mét tõ
I - Lo¹i ®øng ®Çu tõ : Cã 2 tõ trë lªn
1. ơ: A... ( May c© )
VÝ dô : Ab (B© ) AbN (B©n )
2. e : e... ( may ke )
VÝ dô : eb ( Be ) ebN ( Ben )
3. ª : II IIE... ( May kê )
VÝ dô : IEb ( Bª) IEbN ( Bªn)
4. « : <... ( May c« )
VÝ dô : <b ( B«) <bN ( B«n)
I - Lo¹i ®øng ®Çu tõ : Cã 2 tõ trë lªn
1. ay : y... ( May cay )
VÝ dô : yb ( Bay) yp ( P¸y) ( May cay kh«ng cã vÇn 3 ch÷ trë lªn ngoµi tõ p¸y
2. a− : Y... ( May caư ) VÝ dô : Yb ( Ba−)
3. −a : E... ( May c−a ) 
VÝ dô : Eb ( B−a) EbN ( B−¬n)
4. au : E....a ( May cau lomj )
VÝ dô : Eba ( Bau) - ( Kh«ng bao giê cã ba vÇn trë lªn – nÕu t¸ch c−a vµ ca th×
chØ ®Õn 3 ch÷ cua vµ ca = ®äc nhanh thµnh caulomj )
II- Lo¹i nguyªn ©m trªn dßng
1. i : ..i.. ( May ki )
VÝ dô : ib ( Bi) biN ( Bin)
2. ¨m : ..{... ( May c¨m)
VÝ dô : {b ( B¨m) b{b ( B¾p)
3. ia : ..I... ( May kia)
VÝ dô : Ib ( Bia) bIN ( Biªn)
II- Lo¹i nguyªn ©m trªn dßng
1. ¨ng : .......}....... ( May c¨ng)
VÝ dô : b ( Bo) b}G ( B¨ng)
2. May “ khÝt ” ....[..........= KhÝt – tªnh bo [b lµ bo )
3. − : ..U... ( May c−)
VÝ dô : Ub ( B−) bUG ( B−ng)
III- Lo¹i nguyªn ©m d−íi dßng
1. u : . uu uu. ( May cu )
VÝ dô : ubuuu ( Bu)buNuuu ( Bun)
suM um
IV- Lo¹i ©m ChØ ë ®u«i nguyªn ©m
¨n : $ ( May c¨n )
VÝ dô : N$ ( n¨n) P$ ( p¨n) m$ (măn)
V - Lo¹i ©m ®øng sau nÕu tõ 2 ch÷; ®øng
gi÷a nÕu tõ ®ã 3 ch÷
a : ...a... ( May ca ) ba ( Ba ) baN (ban)
ua : ...>... ( May cua ) b> ( Bua ) 
b>N (bu«n)
VI - Lo¹i ©m võa lµ nguyªn ©m võa lµ phô ©m :
o ( May o)
oaN – o lµ phô ©m
ooN –o ®Çu lµ phô ©m, gi÷a nguyªn ©m
boN –o gi÷a lµ nguyªn ©m
Ký tù ®Æc biÖt:
~ Hìi ( më ®Çu) Q n−ng (mét) 
] SÆm ( v©n v©n) - q C«n ( ng−êi) ^ coi cọi
MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ðẶC BIỆT
Trong hÖ thèng ch÷ c¸i phô ©m cã mét vµi phô ©m ®øng
thay vÞ trÝ nguyªn ©m vµ b¸n nguyªn ©m.
 VÝ dô 1 : Phô ©m J ( dŏ) t−¬ng øng víi ch÷ d (PT) 
ngoµi nhiÖm vô vµ chøc n¨ng phô ©m, nã cßn ®øng ë vÞ
trÝ b¸n nguyªn ©m, cuèi tõ nh− b¸n nguyªn ©m i (PT).
 con tr©u
Tõ CVaJ - Koai gåm hai thµnh tè chÝnh : C vµ VaJ
C lµ phô ©m - t−¬ng øng víi ch÷ k,c,q (PT)
.VaJ lµ vÇn - t−¬ng øng víi vÇn oai (PT)
Thµnh tè chÝnh lµ Va (oa); Thµnh tè phô lµ J (i b¸n nguyªn
©m)
Phô ©m V (vŏ) t−¬ng øng víi ch÷ o (PT)
Phô ©m V (vŏ) còng t−¬ng tô nh− phô ©m J nã còng ®øng
ë vÞ trÝ b¸n ©m
<t CVaJ - t« koai - CVaJ ..VaJ - V/aJ - o/ai
 Thµnh tè chÝnh lµ Va (oa); Thµnh tè phô lµ J (i b¸n
nguyªn ©m)
 Phô ©m V (vŏ) t−¬ng øng víi ch÷ o (PT)
 Phô ©m V (vŏ) còng t−¬ng tô nh− phô ©m J nã còng
®øng ë vÞ trÝ b¸n ©m
 <t CVaJ - t« koai – CVaJ ..VaJ - V/aJ - o/ai
MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ðẶC BIỆT
HoÆc koan b¶n : cVaN baN
cVaN - c/VaN - k/oan - qu/an
VaN - V/aN o / an
Qua mÊy vÝ dô trªn, chóng ta nhËn thÊy ®−îc
r»ng : Ch÷ J (dŏ) vµ ch÷ V (vŏ) ngoµi nhiÖm vô
vµ chøc n¨ng thÓ hiÖn lµm phô ©m, nã cßn ®øng
ë vÞ trÝ thay thÕ nguyªn ©m vµ b¸n nguyªn ©m 
nh− b¸n nguyªn ©m o vµ i cña phæ th«ng
MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ðẶC BIỆT
Còng trong vÇn ...VaJ oai vµ.... VaN oan
nÕu ph©n tÝch thø tù, th× chóng ta sÏ
thÊy : ©m tè chÝnh lµ a (a). ©m tè phô
la V, J, N
VÇn chÝnh lµ :... VaJ oai - ... VaN oan
VÇn phô lµ : ....Va - oa --> yc cVa
...aJ - ai --> caJ cVaN
...aN - an --> baN GVaJ
MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ðẶC BIỆT
- Mét ký hiÖu nguyªn ©m cã ba c¸ch gäi nh−
..}.., t−¬ng øng víi ch÷ ¨ (PT).
- Khi kÕt hîp víi ch÷ d (§o) gäi c¾t ®o
t}d yM T¾t m¹y - chÆt c©y - p}d pa P¾t pa -
b¾t c¸
- Khi kÕt hîp víi ch÷ c ( co) gäi lµ c¾c co
f}c cad Ph¾c c¸t t}c {N T¾c nÆm
MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ðẶC BIỆT
- Khi kÕt hîp víi G ( ngo) Gäi lµ c¨ng ngo
F}G CVaM #OM - Ph¨ng quam ªm
n}G CVaJ - N¨ng quai (koai); 
N}G t}G - N¨ng t¾ng
Tãm l¹i c¸ch ®äc ba tr−êng hîp trªn lµ :
}d --> C¾t - ®o ; }c--> C¾c - co
.....}G --> C¨ng -ngŏ
x}d xiG: S¾t sÝnh; M}c c$ MÆc c¨n; 
N}G m$ N¨ng m¼n
MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ðẶC BIỆT
NhỮng từ có phụ âm kép
 Klad
 OLoJ
 <XTc
 tKoc
 XM}c}
 <TGc
 TGaV
 Xl}G}
 PLad
 plab
 xv}d} xiVi
 xmaJ
 Exoa
 pili p[l[
Kh-lat
O-lọi
x-tộc
t-khok
x-mặc
t-ngộc
t-ngao
x-lăng
P-Lạt
p-láp
x-vặt; x-vi
x-mái
x-au
p-lí; p-lo
[l MaJ EcG ESG caV d}G Ux FaM tiGiii AxN la
[L [[[ maJ EcG
ESG caV d}G Ux FaM tiGiii AxN la