Học viên của bạn hiểu bài đến đâu?

Học viên của bạn hiểu bài 
đến đâu? 
Đó là vì giáo viên chỉ có thể tiến hành các hoạt động luyện tập về dạng thức 
hay ngữ âm khi học viên đã hiểu rõ được cấu trúc ngôn ngữ đích. Hy vọng 
bài viết nhỏ dưới đây sẽ giúp thầy cô có những ý tưởng mới mẻ và hữu ích 
khi tiến hành khâu kiểm tra hết sức quan trọng này. 
 Phương thức kiểm tra: Thông thường bước kiểm tra này được thực hiện 
thông qua một loạt câu hỏi được soạn ra nhằm kiểm chứng độ hiểu ngôn ngữ 
đích, gây sự chú ý về những vấn đề liên quan và xác nhận xem học viên đã 
hoàn toàn hiểu rõ bài học hay chưa. Những câu hỏi như “Các em có hiểu 
không?” không thể giúp giáo viên đạt được những mục tiêu trên vì những 
câu hỏi như vậy khó có thể nhận được những câu trả lời chân thực của tất cả 
các học viên. Vì vậy phương thức phổ biến là kết hợp những câu hỏi khái 
niệm cùng với những phương pháp khác, chủ yếu là phương pháp trực quan, 
tuỳ theo đặc trưng của cấu trúc ngôn ngữ nguồn để kiểm tra như: cột mốc 
thời gian, thang đo mức khả năng, thang đo mức hiện thực hoặc tưởng 
tượng, tranh ảnh phân biệt những đồ vật/ đối tượng tương tự, phân biệt cách 
diễn đạt trong những ngữ cảnh khác nhau, dịch (nếu khả thi và phù hợp), bài 
tập mở rộng để củng cố kiến thức đã học. 
 Việc thiết kế các câu hỏi khái niệm thường không đơn giản vì chúng phải 
làm rõ được chức năng và ý nghĩa theo một cách diễn đạt khác đơn giản và 
dễ hiểu hơn ngôn ngữ đích. Bên cạnh giá trị của chúng trên lớp, việc nghĩ ra 
các câu hỏi khái niệm còn giúp những giáo viên mới vào nghề hiểu rõ sự 
phức tạp về mặt dạng thức, chức năng, ý nghĩa cũng như đánh giá cách thức 
diễn đạt của bản thân. Nếu bạn muốn thiết kế được những câu hỏi khái niệm 
hay thì những lời khuyên dưới đây sẽ cho bạn một vài gợi ý: 
· Đảm bảo rằng những câu hỏi đơn giản và học viên không phải 
dùng những cấu trúc phức tạp để trả lời. Câu hỏi Yes/No, either/or và 
Wh là những phương án đặc biệt hiệu quả. 
· Đừng sử dụng chính cấu trúc ngôn ngữ đích trong câu hỏi của bạn. 
· Đừng sử dụng những từ vựng không quen thuộc với học viên. 
· Sử dụng những khái niệm cơ bản như “thời gian” và “thì” trong 
câu hỏi. 
· Dùng càng nhiều câu hỏi càng tốt vì bạn sẽ kiểm tra được nhiều 
khía cạnh khác nhau của cấu trúc ngôn ngữ đích và kiểm tra được 
nhiều học viên hơn. 
 Nếu những câu hỏi khái niệm còn khá mới mẻ với bạn thì có hai cách cơ 
bản để thiết kế những câu hỏi dạng này: 
1. Cách thứ nhất khi nghĩ những câu hỏi khái niệm là chia nhỏ khái niệm 
của từ hay cấu trúc ngôn ngữ đích thành những thành tố nhỏ hơn. Bạn có 
thể biểu diễn những thành tố này trên một sơ đồ. Sau đó đặt những câu 
hỏi liên quan đến những thành tố đó. Câu hỏi có thể thuộc nhiều loại 
khác nhau như: 
· Câu hỏi Yes/No: Is a bed-sit a room? Are there other rooms in the 
house? Can you sleep in it? 
· Câu hỏi 50/50: Is it a room or a building? Is it cheap or expensive? 
Do you buy it or pay money every week or month? 
· Câu hỏi thông tin: Who lives in it? How many people live in it? 
· Câu hỏi phân loại: Do you only sleep in it? Can you cook a meal 
in it? Is it the same as a flat? 
· Câu hỏi chia xẻ kinh nghiệm: Is there a bed-sit in this building? 
· Câu hỏi về kinh nghiệm sống/ kiến thức văn hoá: Have you ever 
lived in a bed-sit? Are there bed-sits in your city/country? 
2. Một cách thứ hai để thiết kế những câu hỏi khái niệm là viết một câu 
bao hàm tất cả những thành tố tạo lập nên khái niệm đó, rồi dùng đó làm 
cơ sở để đặt câu hỏi tương ứng. Cách này sẽ rất có tác dụng khi cần phân 
biệt hai chức năng của cùng một cấu trúc, đặc biệt là khi những cấu trúc 
này có thể được diễn đạt dưới những dạng thức, ở những thì khác nhau, 
bằng những ngôn từ khác. Ví dụ: 
· “He’s been eating garlic” → Khái niệm: He isn’t eating garlic 
now, and I didn’t see him eating it, but I know he was eating garlic 
because I can smell it. 
Câu hỏi khái niệm có tác dụng rất lớn trong việc tăng tính hiệu quả của bài 
học nhưng chúng chỉ có thể phát huy tác dụng khi người dạy thật sự quan 
tâm cũng như đầu tư thời gian, công sức vào việc thiết kế và áp dụng