Đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tiếng trung quốc tại viện ngoại ngữ đại học bách khoa Hà Nội
Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và giao lưu quốc tế, dạy học
ngoại ngữ nói chung và tiếng Trung Quốc nói riêng ở nước ta ngày càng được coi trọng. Ứng
dụng công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy đã và đang được khẳng định giá trị và tầm quan
trọng của nó. Tuy nhiên, do tác động của những điều kiện chủ quan và khách quan, hiệu quả của
việc ứng dụng công nghệ thông tin ở các cơ sở đào tạo chưa đều và chưa đạt được hiệu quả như
mong muốn. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi thông qua phân tích, đánh giá kết quả khảo
sát thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học tiếng Trung Quốc ở Viện Ngoại ngữ, Đại
học Bách khoa Hà Nội, từ đó đưa ra những kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học.
Từ khóa: công nghệ thông tin, dạy học tiếng Trung Quốc, Đại học Bách khoa, kiến nghị, thực trạng
ánh giá giảng viên thường xuyên sử dụng slide trong bài giảng, 35% sinh viên đánh giá giảng viên sử dụng khá đều đặn, 17% sinh viên đánh giá thỉnh thoảng sử dụng và 12% sinh viên đánh giá giảng viên không áp dụng. Ở hình thức ứng dụng phần mềm dạy học, 13% sinh viên đánh giá giảng viên không sử dụng thường xuyên phần mềm dạy học, 23% sinh viên đánh giá giảng viên sử dụng khá đều đặn, 28% sinh viên đánh 37KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017 PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v Bảng 3. Kết quả khảo sát về tính cấp thiết của việc ứng dụng CNTT vào giờ học TT Hình thức ứng dụng CNTT Kết quả (%) Mức 1 Mức 2 Mức 3 Mức 4 Mức 5 1 Xây dựng kho học cụ online, mọi người có thể truy cập tham khảo 11 17 17 20 35 2 Diễn đàn trao đổi kiến thức, kinh nghiệm, phương pháp học tập 8 22 20 25 25 3 Ra đề, làm bài và chấm thi trắc nghiệm thông qua phần mềm máy tính 11 14 26 19 30 4 Tăng cường sử dụng slide hình ảnh trình chiếu minh họa trong tiết học 19 10 20 21 30 5 Tăng cường sử dụng hội thoại có hình (video hội thoại) trong tiết học 9 9 23 32 27 6 Tăng cường sử dụng mini game hoặc phần mềm hỗ trợ học tập trên lớp 13 11 23 24 29 giá giảng viên thi thoảng sử dụng, 36% sinh viên đánh giá giảng viên không áp dụng hình thức này. Có thể thấy, mức độ thường xuyên sử dụng CNTT trong giảng dạy của giảng viên chủ yếu ở hai hình thức nghe băng thu âm hội thoại và trình chiếu slide, việc khai thác ứng dụng phần mềm dạy học vẫn chưa được khai thác triệt để. Trong khi đó, về tầm quan trọng và tính cấp thiết của việc ứng dụng CNTT vào giờ học được sinh viên đánh giá như bảng 3: Từ bảng thống kê có thể thấy, nhu cầu xây dựng kho học liệu online, mọi người có thể cùng truy cập tham khảo, có 11% sinh viên đánh giá ở mức 1; 17% sinh viên đánh giá ở mức 2; 17% sinh viên đánh giá ở mức 3; 20% sinh viên đánh giá ở mức 4; 35% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về nhu cầu tổ chức diễn đàn trao đổi kiến thức, kinh nghiệm, phương pháp học tập, có 8% sinh viên đánh giá ở mức 1; 22% sinh viên đánh giá ở mức 2; 20% sinh viên đánh giá ở mức 3; 25% sinh viên đánh giá ở mức 4; 25% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về ra đề, làm bài và chấm thi trắc nghiệm thông qua phần mềm máy tính có 11% sinh viên đánh giá ở mức 1; 14% sinh viên đánh giá ở mức 2; 26% sinh viên đánh giá ở mức 3; 19% sinh viên đánh giá ở mức 4; 30% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về tăng cường sử dụng slide hình ảnh trình chiếu minh hoạ trong tiết học có 19% sinh viên đánh giá ở mức 1; 10% sinh viên đánh giá ở mức 2; 20% sinh viên đánh giá ở mức 3; 21% sinh viên đánh giá ở mức 4; 30% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về tăng cường sử dụng hội thoại có hình (video hội thoại) trong tiết học có 9% sinh viên đánh giá ở mức 1; 9% sinh viên đánh giá ở mức 2; 23% sinh viên đánh giá ở mức 3; 32% sinh viên đánh giá ở mức 4; 27% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về tăng cường sử dụng mini game hoặc phần mềm hỗ trợ học tập trên lớp có 13% sinh viên đánh giá ở mức 1; 11% sinh viên đánh giá ở mức 2; 23% sinh viên đánh giá ở mức 3; 24% sinh viên đánh giá ở mức 4; 29% sinh viên đánh giá ở mức 5. Kết quả khảo sát được thể hiện ở biểu đồ 2. Nhìn vào biểu đồ có thể thấy, sinh viên đánh giá rất cao tầm quan trọng và tính cấp thiết của việc ứng 38 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017 v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY dụng CNTT trong giờ học, với mức độ và hình thức ứng dụng như hiện nay, việc sử dụng CNTT trong giờ học chưa đáp ứng được nhu cầu học tập của sinh viên. 4.2. Những khó khăn và hạn chế trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tiếng Trung Quốc Bài giảng điện tử được sử dụng trong giờ học hiện nay đã phần nào giảm tải được công việc của giảng viên khi lên lớp, tuy nhiên việc xây dựng và thiết kế một bài giảng hoàn chỉnh và hiệu quả đòi hỏi khá nhiều thời gian và công sức, trong khi nguồn dữ liệu số và tài liệu tham khảo của nhà trường còn nghèo nàn, do đó giảng viên gặp khá nhiều khó khăn trong việc xây dựng bài giảng. Việc ứng dụng CNTT cho môn tiếng Trung Quốc hiện nay chủ yếu vẫn đang nằm ở việc giảng viên tự tìm kiếm, đánh giá và sử dụng phần mềm, chưa có một khóa đào tạo nào về việc ứng dụng CNTT, nên khả năng ứng dụng vào bài giảng chưa cao, việc thể hiện nội dung bài giảng trên lớp còn đơn giản, chưa linh hoạt, phần nhiều mới chỉ thay thế được việc viết bảng, nhiều bài giảng mới chỉ trình chiếu slide và hình ảnh, chưa kết hợp hiệu quả với giảng dạy của giảng viên và các clip, audio âm thanh bổ trợ. Các ứng dụng CNTT đổi mới từng ngày, tuy nhiên, giảng viên chưa được tiếp cận đầy đủ và thường xuyên cập nhật các kiến thức CNTT để ứng dụng trong giảng dạy. Cơ sở vật chất của nhà trường hiện nay tương đối phù hợp với việc hỗ trợ giảng viên trong việc áp dụng bài giảng điện tử trong giảng dạy. Tuy nhiên, hạn chế cũng không nhỏ, cụ thể là giảng viên chưa được hỗ trợ về máy tính, bảng tương tác điện tử, và các thiết bị văn phòng khác nhằm phục vụ hoạt động giảng dạy. Về phía sinh viên, sinh viên ngày nay đã được đầu tư các điều kiện cần thiết để khai thác CNTT trong học tập, như máy tính, Smart phone, tuy nhiên, do bản thân sinh viên chưa tích cực, chủ động khai thác công cụ CNTT trong học tập, đồng thời thiếu sự định hướng và chỉ dẫn của giảng viên, nên hiệu quả ứng dụng chưa cao. 39KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017 PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v 4.3. Một số kiến nghị trong ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy là phương pháp hiệu quả và tích cực trong giảng dạy ngoại ngữ, công tác dạy học là quá trình tương tác giữa dạy và học, do đó việc ứng dụng không chỉ từ phía giảng viên mà cần có sự phối hợp tích cực từ phía sinh viên. Để khai thác tốt hơn ứng dụng công nghệ thông tin trong giờ học, giảng viên cũng cần giới thiệu, định hướng cho sinh viên sử dụng những phần mềm như: bộ gõ chữ Hán, công cụ tra cứu, từ điển online, website dạy học online tin cậy được Hanban giới thiệu, kho đề luyện thi HSK, nhằm giúp sinh viên khai thác tốt hơn công nghệ thông tin trong học tập. Về phía giảng viên, cần tích cực chủ động, khai thác các ứng dụng công nghệ thông tin trong giờ học, tăng cường hình thức luyện tập và kiến thức bổ trợ cho sinh viên bằng việc tăng cường sự hỗ trợ của công nghệ thông tin trong việc hình ảnh hóa, mô tả trực quan nội dung bài học, chia nhỏ các hoạt động dạy và học, sắp xếp theo các bước lên lớp cụ thể, đa dạng hóa hình thức luyện tập, làm sinh động, phong phú hơn cho giờ học. Đồng thời, giảng viên phải quán triệt tinh thần, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học chỉ có thể coi thiết bị máy móc là phương tiện hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn cho vai trò của người dạy, vì vậy cần phân bố thời gian và phương án tận dụng phương tiện hỗ trợ này một cách hợp lý và hiệu quả nhất mới có thể nâng cao chất lượng dạy học. 5. KẾT LUẬN Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn tiếng Trung Quốc tại Viện Ngoại ngữ - Đại học Bách khoa Hà Nội bước đầu đã được triển khai tương đối hiệu quả và tích cực. Giảng viên trong quá trình giảng dạy luôn nỗ lực tìm tòi, nghiên cứu và ứng dụng những phương pháp và phương tiện hỗ trợ nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy. Qua thực tiễn ứng dụng, các bài giảng có sự hỗ trợ của công nghệ thông tin nhận được phản hồi khá tích cực từ phía sinh viên. Tuy nhiên, việc xây dựng bài giảng điện tử tích hợp cao các yếu tố công nghệ thông tin còn bị hạn chế ở việc tìm kiếm, xây dựng, sử dụng dữ liệu số và điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường. Từ việc chỉ ra những mặt tồn tại của việc ứng dụng công nghệ thông tin tại Viện, cải thiện tình hình, nâng cao hiệu quả dạy học, chúng tôi đã đưa ra một số kiến nghị, trong đó nhấn mạnh việc cần thiết phải có sự tích cực phối hợp từ hai phía: thầy và trò; sinh viên cần khai thác các kênh ứng dụng công nghệ thông tin đáng tin cậy dưới sự định hướng của giảng viên. Mặt khác, giảng viên cần đầu tư nhiều hơn nữa để thiết kế và xây dựng những bài giảng điện tử sinh động dưới sự hỗ trợ của công nghệ thông tin ở tất cả các bình diện ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp. Như vậy, hiệu quả giờ học mới có thể thực sự được nâng cao./. Tài liệu tham khảo: 1. Nguyễn Văn Long (2016), “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ngoại ngữ: Từ kinh nghiệm quốc tế đến thực tại Việt Nam”, Tạp chí Khoa học, Đại học Quốc gia Hà Nội: Nghiên cứu giáo dục, Tập 32, số 2. 2. Nhiều tác giả (2016), Công nghệ thông tin cho dạy học tích cực, Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội. 3. Lê Xuân Thảo (2011), Thực trạng và biện pháp nâng cao chất lượng viết chữ Hán của sinh viên khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc, Đề tài NCKH cấp Đại học Quốc gia Hà Nội. 4. 郑艳群 (2009), 汉语多媒体教学课件设 计,北京语言大学出版社. 40 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017 v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY A STUDY ON THE APPLICATION OF INFORMATION TECHNOLOGY IN CHINESE LANGUAGE TEACHING AT SCHOOL OF FOREIGN LANGUAGES - HANOI UNIVERSITY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY PHAM THI THANH VAN Abstract. In recent years, with the proliferation of technology and international communication, teaching foreign languages, particularly Chinese language has been highly appreciated. The application of modern technology in teaching has been proved clearly crucial. However, due to some reasons, the application of modern technology at some training centers has not produced the full effects as desired. In the article, through analyzing the survey results of current situations of modern technology in Chinese language teaching at School of Foreign Languages, HANOI UNIVERSITY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY, we put forward some suggestions to enhance the teaching quality. Keywords: modern technology, Chinese language teaching, Hanoi university of science and technology, suggestions, current situations. Received: 27/7/2017; Revised: 23/8/2017; Accepted for publication: 30/8/2017
File đính kèm:
- 87_7863_2137272.pdf