Sử dụng bài hát trong giờ dạy Ngữ pháp Tiếng Pháp cho sinh viên khoa Ngoại ngữ trường Đại học Hồng Đức
Chúng tôi trình bày sự cần thiết của việc cải tiến phương pháp giảng dạy tiếng
Pháp nói chung và bộ môn ngữ pháp tiếng Pháp nói riêng. Việc sử dụng bài hát trong
các giờ dạy ngữ pháp là một trong những phương pháp mới đạt hiệu quả cao. Chúng
tôi phân tích những lợi ích của việc sử dụng các bài hát tiếng Pháp trong việc giảng
dạy ngữ pháp cho sinh viên. Ngoài ra, chúng tôi đưa ra những tiêu chí để lựa chọn một
bài hát để giảng dạy, và đề xuất các bước cơ bản để sử dụng hiệu quả nhất phương
pháp này góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy đồng thời tạo động lực và hứng thú
cho người học.
bài hát tiếng Pháp với các giờ học ngữ Pháp Theo Boyer (1979), giảng dạy ngữ pháp đòi hỏi sự tập trung cao của người học vì những cấu trúc và phạm trù ngữ pháp khắt khe. Vì thế, việc dùng bài hát có thể là giải pháp tốt. Bởi lẽ, các bài hát có chứa các đặc trưng cú pháp hữu ích cho việc học ngữ pháp, các cấu trúc ngữ pháp sử dụng trong nhiều bài hát đôi lúc đặc biệt và khác với công thức bình thường nhưng đa số là những cấu trúc đơn giản và dễ nhớ. Hơn nữa, với đặc trưng của âm nhạc, lời của các bài hát được sáng tác có vần, có điệu, vì thế rất dễ cho người học ghi nhớ. Ngoài ra, các bài hát thường có cấu trúc ngữ pháp lặp lại nhiều lần, điều này trùng khớp với mục tiêu giảng dạy của giáo viên, vì vậy giúp cho người học sử dụng cấu trúc ngữ pháp nhanh chóng. Do đó, cùng với tiết tấu và giai điệu của bài hát, theo Francois (2010), người học nhanh chóng cảm thụ ngôn ngữ và qui luật của ngôn ngữ tốt hơn phương pháp giảng dạy truyền thống. Hay nói đúng hơn, khi được sử dụng đúng lúc, phương pháp này sẽ có hiệu ứng tích cực từ phía người học. Với những nội dung ngữ pháp cơ bản và quan trọng đối với người học, giáo viên nên dùng bài hát để giảng dạy và luyện tập. Thật vậy, khi dạy về các mạo từ trong tiếng Pháp thì bài hát “Bonjour Vietnam” có thể xem là phương tiện hữu hiệu nhất. Đây là một bài hát rất hay và nổi tiếng được các bạn trẻ đón nhận trong những năm gần đây. Ngoài nội dung rất ý nghĩa về quê hương đất nước Việt Nam được thể hiện qua lời hay ý đẹp của tác giả thì giai điệu nhẹ nhàng sâu lắng thể hiện qua giọng hát của ca sỹ trẻ người Bỉ gốc Việt đã làm lay động trái tim của không những các bạn trẻ Việt Nam và còn cả bạn bè khắp năm châu. Về phương diện ngôn ngữ tiếng Pháp và cấu trúc ngữ pháp tiếng Pháp thì bài hát này có thể sử dụng để giảng dạy về các loại mạo từ, tính từ chỉ định, tính từ sở hữu với những danh từ chỉ về đất nước Việt Nam chúng ta: “Raconte moi ce mot étrange et difficile à prononcer Que je porte depuis que je suis née. Raconte moi le vieil empire et le trait de mes yeux bridés, Qui disent mieux que moi ce que tu n‟oses dire. Je ne sais de toi que des images de la guerre, Un film de Coppola et des hélicoptères en colère. Un jour, j‟irai là-bas, un jour dire bonjour à ton âme Un jour, j‟irai là-bas te dire bonjour, Vietnam. Raconte moi ma couleur, mes cheveux, et mes petits pieds, Qui me portent depuis que je suis née. Raconte moi ta maison, ta rue, raconte moi cet inconnu, Les marchés flottants et les sampans de bois. Je ne connais de mon pays que des photos de la guerre, Un film de Coppola et des hélicoptères en colère. TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 129 Un jour, j‟irai là-bas, un jour dire bonjour à mon âme. Un jour, j‟irai là-bas te dire bonjour, Vietnam. Les temples et les Bouddhas de pierre pour mes pères, Les femmes courbées dans les rizières pour mes mères, Dans la prière, dans la lumière, revoir mes frères, Toucher mon âme, mes racines, ma terre. Un jour, j‟irai là-bas, un jour dire bonjour à mon âme. Un jour, j‟irai là-bas te dire bonjour, Vietnam » Những từ gạch chân là những danh từ có sử dụng các mạo từ xác đinh (le vieil empire, le trait, Les marchés flottants et les sampans de bois, Les temples et les Bouddhas de pierre, la prière), không xác định (Un film de Coppola, Un jour), các tính từ sở hữu (mon âme, mes racines, ma terre, mes frères ton âme) được sử dụng linh hoạt và hiệu quả trong bài hát. Vì đây là một bài hát giới thiệu về đất nước và con người Việt Nam nên việc sử dụng các mạo từ và danh từ rất hiệu quả và phong phú cho phép giáo viên giới thiệu và giảng giải cho sinh viên cụ thể và dễ hiểu. Có rất nhiều bài hát với tiết tấu vui nhộn và dễ nhớ mà giáo viên có thể lựa chọn trong các giờ ngữ pháp. Để có thể chọn các bài hát phù hợp, giáo viên cần dựa vào các tiêu chí cụ thể. 2.3. Các tiêu chí để lựa chọn bài hát trong các giờ học ngữ pháp Để những giờ học ngữ pháp ứng dụng bài hát tiếng Pháp tiến hành một cách hiệu quả nhất, giáo viên cần dành thời gian cho sự lựa chọn bài hát phù hợp nhất với nội dung của bài học và các tiêu chí khác. Cụ thể là: Tiêu chí đầu tiên giáo viên cần xem xét khi chọn bài hát để giảng dạy là mức độ và khả năng của người học. Một bài hát được xem là phù hợp khi bài hát đó có độ khó vừa phải về từ vựng và cấu trúc ngữ pháp. Nếu người học nhận được một bài hát quá khó để luyện tập, người học sẽ thiếu sự tập trung lâu dài và thiếu sự kiên nhẫn cần thiết để tiếp thu. Điều này sẽ làm cho giáo viên không đạt được mục tiêu giảng dạy của mình. Ngược lại, một bài hát quá dễ đối với người học cũng không mang lại hiệu quả giảng dạy và học tập tốt. Vì vậy, giáo viên cần đưa ra những thách thức phù hợp với khả năng của người học để sinh viên có cơ hội tham gia học tập và vui chơi hiệu quả. Ngoài ra, giáo viên cũng cần quan tâm đến tần suất xuất hiện của tiếng Pháp chuẩn mực trong bài hát. Giáo viên không nên chọn các bài hát từ ngữ với tần suất xuất hiện trong cuộc sống thấp, từ địa phương, từ lóng hoặc các bài hát có cấu trúc câu lạ, ít phổ biến. Theo tác giả Pierre D. (2010), một bài hát được xem là phù hợp khi có không quá 5% từ ngữ không thông dụng. Cuối cùng, cũng cần phải kể đến tính tinh hoa trong bài hát. Cũng theo tác giả này, giáo viên không nên chọn các bài hát nhạc Rap hoặc nhạc Metal bởi lẽ những bài hát này có nội dung, từ ngữ, cấu trúc chưa chuẩn mực. Ngoài ra, giai điệu và tiết tấu TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 130 của những bài hát này thường không phù hợp trong môi trường giảng dạy. Bên cạnh sự lựa chọn những bài hát trong sáng, thuần khiết, giáo viên cũng nên tính đến yếu tố phù hợp về mặt văn hóa trong nội dung bài hát. Các bài hát được lựa chọn nên có những nét tương đồng về bình diện văn hóa để người học có thể hiểu được và giáo viên có thể giải thích cho các em. 2.4. Một số cách thức sử dụng bài hát hiệu quả trong giờ học ngữ pháp Trước tiên, để sử dụng các bài hát vào giảng dạy một cách hiệu quả, giáo viên cần phải thay đổi bài hát về mặt nội dung cho phù hợp với mục tiêu giảng đạy. Ngôn ngữ được sử dụng trong bài hát nên tự nhiên, mộc mạc. Giáo viên có thể lồng ghép một đặc trưng ngữ pháp nào đó vào bài hát để giảng dạy. Ngoài ra, giảng dạy là một quá trình lâu dài tích lũy và hiệu quả giảng dạy cũng được thể hiện trong một thời gian dài, vì vậy giáo viên cần xây dựng cho mình một ngân hàng các bài hát có thể sử dụng trong giảng dạy. Khi có nhu cầu, giáo viên có thể lựa chọn bài hát phù hợp với mục tiêu giảng dạy, dựa trên những tiêu chí đã trình bày ở trên. Bên cạnh đó, một việc giáo viên cũng nên quan tâm là chia sẻ nguồn tư liệu của mình với đồng nghiệp, qua đó nhận được tư liệu trao đổi của họ, góp phần làm giàu nguồn tài liệu giảng dạy của mình. Giáo viên có thể sử dụng các bước sau đây để sử dụng bài hát trong giờ học ngữ pháp một cách hiệu quả nhất: - Bước 1: Giáo viên giới thiệu nội dung ngữ pháp của giờ học: Chỉ giới thiệu về cấu trúc để sinh viện nhận dạng. Chúng ta chưa cần giới thiệu về cách dùng. - Bước 2: Giáo viên cho sinh viên nghe lần đầu bài hát và yêu cầu ghi ra tất cả các hiện tượng ngữ pháp của bài. Ví dụ: các mạo từ, các tính từ sở hữu, các đại từ - Bước 3: Giáo viên phát cho sinh viên lời bài hát có chỗ trống các hiện tượng ngữ pháp cần học. Cho sinh viên nghe lần hai và yêu cầu sinh viên điền vào chỗ trống - Bước 4: Giáo viên cùng sinh viên điền vào chỗ trống. Yêu cầu sinh viên tìm ra cách dùng của các hiện tượng ngữ pháp đó. - Bước 5: Giáo viên rút ra cấu trúc và cách dùng của hiện tượng ngữ pháp để sinh viên ghi nhớ và thực hành. - Bước 6: Thu lại lời bài hát. Cho sinh viên nghe lại và yêu cầu ghi ra các cấu trúc của hiện tượng ngữ pháp vừa học. - Bước 7: So sánh với kết quả này với kết quả khi sinh viên nghe lần đầu. Rút ra kết luận. Với các bước này, giáo viên sẽ cuốn hút sinh viên làm việc tích cực và hăng hái. Sinh viên sẽ tham gia vào các hoạt động trên một cách hào hứng và việc tiếp thu các cấu trúc ngữ pháp trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. 3. KẾT LUẬN Việc giảng dạy hướng đến mục tiêu giao tiếp, tạo ra môi trường học tập vui vẻ, hiệu quả là điều cần thiết cho mỗi giáo viên giảng dạy ngoại ngữ nói chung và giảng TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 131 dạy tiếng Pháp nói riêng, đặc biệt là trong giờ dạy ngữ pháp. Vì vậy, sử dụng bài hát tiếng Pháp là một phương pháp mới hiệu quả mà chúng tôi đã sử dụng cho sinh viên của mình. Sự hứng thú của sinh viên trong giờ học và kết quả thực hành ngữ pháp ngày càng tiến bộ của người học là minh chứng cho thành công của phương pháp này. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiến hành nghiên cứu thực nghiệm và khảo sát thực tế về việc sử dụng phương pháp này để khẳng định một lần nữa hiệu quả của nó. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] BESSE, H et PORQUIER, R. (2005), Grammaire et didactique des langues, Hatier, Didier [2] BOYER, H. et RIVERA, M. (1979), Introduction à la didactique du français langue étrangère, Paris, Clé international. [3] FRANCOIS, D et PIERRE, D. (2010), Cinéma et Chanson : Pour enseigner le francais autrement, Delagrave CRDP, Midi-Pyrenees. [4] PORCHER, L. (2004), L‟enseignement des langues étrangères, Hachette FLE. USING SONGS IN TEACHING FRENCH GRAMMAR FOR STUDENTS OF FOREIGN LANGUAGES DEPARTMENT IN HONGDUC UNIVERSITY Trinh Cam Xuan ABSTRACT We present the necessary of improving French teaching methods in general and French grammar subject in particular. Using songs in teaching French grammar is one of the effective methods. We analyse some advantages of using French songs as materials for teaching grammar to students. In addition,we suggest some criteria for choosing a song to teach in order to improve teaching quality and help student learn better. Keywords: Songs, teaching French grammar
File đính kèm:
- 46_3943_2137355.pdf