Một số khó khăn trong việc giảng dạy từ vựng tiếng anh chuyên ngành hóa học và biện pháp khắc phục
Việc dạy tiếng Anh chuyên ngành cho sinh viên năm thứ ba chuyên ngành Hóa học nhằm cung cấp cho
sinh viên vốn từ vựng cơ bản về chuyên ngành Hóa, đồng thời ôn tập lại những kiến thức sinh viên đã học
trước đó trong chương trình tiếng Anh cơ bản giúp các em có vốn từ vựng và ngữ pháp để tìm hiểu, đọc và
dịch các tài liệu chuyên ngành. Tuy nhiên, trên thực tế, việc dạy và học tiếng Anh chuyên ngành Hóa học
tại Trường Đại học Hùng Vương vẫn gặp phải nhiều thách thức, cả về chủ quan lẫn khách quan. Dựa trên
các số liệu thu thập được qua bảng câu hỏi điều tra, phỏng vấn và thảo luận với các sinh viên chuyên ngành
Hóa học và các giảng viên khoa Ngoại ngữ cùng những kinh nghiệm thực tế của tác giả, bài viết này nhằm
điều tra một số khó khăn giảng viên và sinh viên gặp phải khi giảng dạy, học tập tiếng Anh chuyên ngành
Hóa học và đưa ra một số biện pháp nhằm khắc phục những khó khăn này.
KHCN 1 (30) - 2014 3 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Cùng với tiếng Anh giao tiếp, tiếng Anh chuyên ngành (English for Specific Purposes) càng ngày càng được quan tâm nhiều hơn. Việc dạy tiếng Anh chuyên ngành đang trở thành một trong những nội dung cơ bản của quá trình giảng dạy tiếng Anh. Tại Trường Đại học Hùng Vương, việc giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành đã được xây dựng trong chương trình học của các ngành học, trong đó có ngành Đại học Sư phạm Hóa học. Tuy nhiên, việc giảng dạy và học tập môn tiếng Anh chuyên ngành Hóa của giảng viên và sinh viên còn chưa đạt được những kết quả như mong muốn. Bài viết này sẽ đề cập tới một số khó khăn, thách thức cả về mặt chủ quan và khách quan mà giảng viên và sinh viên gặp phải, đồng thời nêu lên một số giải pháp nhằm hạn chế những khó khăn này. Từ những gì tìm hiểu được trong khi nghiên cứu, bài viết là một tài liệu tham khảo khá hữu ích cho các giảng viên và sinh viên trong việc dạy và học tiếng Anh các chuyên ngành khác. Đã có rất nhiều nghiên cứu về phương pháp giảng dạy tiếng Anh cho các chuyên ngành nói chung và chuyên ngành Hóa nói riêng. Trong nghiên cứu của mình, Pyles and Algeo (1970) đã đề cập rằng “ đối với hầu hết mọi người, khi nghĩ đến việc học ngôn ngữ họ sẽ nghĩ ngay đến từ vựng. Quả thật, từ vựng là cái hồn của ngôn ngữ.” Cũng có không ít nhà khoa học đã nghiên cứu về phương pháp giảng dạy từ vựng chuyên ngành, các khía cạnh cần đặc biệt lưu ý khi dạy tiếng Anh chuyên ngành. Theo Harmer (1991), để hiểu và sử dụng tốt một từ, chúng ta cần nắm được ý nghĩa, cách sử dụng, từ loại, ngữ pháp của chúng. Tuy nhiên, việc học từ vựng không phải lúc nào MỘT SỐ KHÓ KHĂN TRONG VIỆC GIẢNG DẠY TỪ VỰNG TIẾNG ANH CHUYÊN NGÀNH HÓA HỌC VÀ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC Ngô Thị Thanh Huyền Trường Đại học Hùng Vương Tóm TắT Việc dạy tiếng Anh chuyên ngành cho sinh viên năm thứ ba chuyên ngành Hóa học nhằm cung cấp cho sinh viên vốn từ vựng cơ bản về chuyên ngành Hóa, đồng thời ôn tập lại những kiến thức sinh viên đã học trước đó trong chương trình tiếng Anh cơ bản giúp các em có vốn từ vựng và ngữ pháp để tìm hiểu, đọc và dịch các tài liệu chuyên ngành. Tuy nhiên, trên thực tế, việc dạy và học tiếng Anh chuyên ngành Hóa học tại Trường Đại học Hùng Vương vẫn gặp phải nhiều thách thức, cả về chủ quan lẫn khách quan. Dựa trên các số liệu thu thập được qua bảng câu hỏi điều tra, phỏng vấn và thảo luận với các sinh viên chuyên ngành Hóa học và các giảng viên khoa Ngoại ngữ cùng những kinh nghiệm thực tế của tác giả, bài viết này nhằm điều tra một số khó khăn giảng viên và sinh viên gặp phải khi giảng dạy, học tập tiếng Anh chuyên ngành Hóa học và đưa ra một số biện pháp nhằm khắc phục những khó khăn này. Từ khóa: Biện pháp khắc phục, khó khăn trong việc dạy và học, tiếng Anh chuyên ngành Hóa học. KHCN 1 (30) - 2014 4 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG cũng khiến người dạy và người học hài lòng vì nó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như sự hứng thú của người học, những mong muốn và nhu cầu của người học. Bên cạnh đó, nó còn phụ thuộc nhiều vào những điều kiện khách quan như lớp học, số lượng người học, tài liệu học tập,... (Hatch and Brown, 1995). Qua việc tìm hiểu cơ sở lý thuyết của việc giảng dạy và học tập từ vựng tiếng Anh chuyên ngành, bài viết đã tập trung nghiên cứu các khía cạnh cần chú ý khi dạy và học từ vựng chuyên ngành Hóa học, các yếu tố chủ quan và khách quan chi phối việc dạy - học, và một số biện pháp dạy từ vựng tiếng Anh chuyên ngành Hóa học có thể áp dụng trong điều kiện cụ thể tại Trường Đại học Hùng Vương. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để tiến hành thu thập dữ liệu, ý kiến từ các giảng viên, sinh viên đã và đang giảng dạy, học tập môn tiếng Anh chuyên ngành, nghiên cứu này đã sử dụng các công cụ nghiên cứu như phỏng vấn, bảng câu hỏi điều tra, thảo luận trong đó công cụ chủ yếu là bảng câu hỏi điều tra. Bảng câu hỏi điều tra dành cho giáo viên gồm 9 câu hỏi và bảng câu hỏi dành cho sinh viên gồm 11 câu hỏi bao gồm đa dạng nhiều loại câu hỏi như trắc nghiệm, câu hỏi đóng, mở, câu hỏi đồng ý/không đồng ý,... Để thu thập số liệu, các câu hỏi điều tra được phát riêng cho từng cá nhân giáo viên để chắc chắn rằng họ sẽ đưa ra những câu trả lời của riêng bản thân chứ không bị ảnh hưởng từ ý kiến của những giáo viên khác. Sau khi các giáo viên hoàn thành bảng câu hỏi điều tra, họ được phỏng vấn để lấy thêm thông tin liên quan đến việc giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành. Bảng câu hỏi điều tra dành cho sinh viên được phát cho 75 sinh viên trong suốt khoảng thời gian học môn tiếng Anh chuyên ngành Hóa. Các câu hỏi tập trung vào những thông tin về khó khăn mà sinh viên gặp phải khi học môn tiếng Anh chuyên ngành và những mong muốn của họ để cải thiện việc dạy và học. Các câu hỏi trong bảng câu hỏi điều tra được giải thích rõ ràng cho sinh viên để họ có thể đưa ra câu trả lời cụ thể và chính xác nhất. 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Sau khi thu thập và phân tích số liệu, nghiên cứu đã tổng kết được những khó khăn và gợi ý những giải pháp sau đây. 3.1. Một số khó khăn trong việc dạy tiếng Anh chuyên ngành Hóa học Bảng 1. Những khó khăn trong việc giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành Hóa học cho sinh viên năm thứ ba chuyên ngành Hóa, khoa Khoa học Tự nhiên Khó khăn Số lượng giáo viên trả lời câu hỏi Tỷ lệ (%) A. Lớp học quá đông sinh viên 6 86 B. Thời lượng giảng dạy quá ít (30 tiết) 5 71 C. Nội dung giảng dạy quá nhiều 4 57 D. Thiếu từ vựng tương ứng trong tiếng Việt 3 43 E. Kiến thức tiếng Anh cơ bản của sinh viên yếu 3 43 KHCN 1 (30) - 2014 5 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG 3.1.1. Lớp học quá đông sinh viên Các giáo viên dạy tiếng Anh chuyên ngành đã được đặt câu hỏi và trao đổi về những khó khăn mà họ gặp phải trong việc giảng dạy. Từ bảng số liệu 1, có thể thấy rằng, hầu hết các giáo viên (86%) đều đồng ý rằng khó khăn đầu tiên là số lượng sinh viên trong một lớp học tiếng Anh chuyên ngành hiện tại quá đông. Ví dụ lớp K10 ĐHSP Hóa đang học tiếng Anh chuyên ngành hiện nay lên tới 70 sinh viên, bao gồm cả sinh viên Việt Nam và sinh viên Lào. Trong khi đó, theo Hutchison (1987), một lớp học ngoại ngữ chỉ nên có khoảng 20-25 sinh viên là phù hợp nhất. Chính vì vậy, các giảng viên đều thừa nhận rằng rất khó để nâng cao vốn từ vựng chuyên ngành và thu hút sự chú ý của sinh viên trong một lớp quá đông như vậy. 3.1.2. Thời lượng giảng dạy quá ít, nội dung giảng dạy quá nhiều Hầu hết giảng viên (71%) đều cho rằng với khối lượng kiến thức tiếng Anh chuyên ngành Hóa hiện tại thì thời lượng giảng dạy là ít. Trong thực tế, một học phần tiếng Anh chuyên ngành Hóa chỉ có thời lượng quy chuẩn là 30 giờ lên lớp (02 tín chỉ). Chính vì vậy, để hoàn thành việc truyền đạt đầy đủ các kiến thức theo yêu cầu cho sinh viên trong một thời gian ngắn thực sự là một nhiệm vụ khó khăn đối với giảng viên. Trong khi đó, năng lực của sinh viên trong một lớp không đồng đều; vì vậy, thực sự không hề dễ dàng cho giáo viên trong việc giảng dạy nội dung bài học thông qua các hoạt động cụ thể. Hơn nữa, trong khoảng thời gian ngắn như vậy, sinh viên cũng thấy khó khăn để có thể tiếp thu những kiến thức do giảng viên truyền đạt một các hiệu quả. Khoảng 57% giảng viên được hỏi đều đồng ý rằng khối lượng chương trình giảng dạy là nhiều so với thời lượng được quy định cho một học phần, mặc dù nội dung giảng dạy trong giáo trình khá hay. Những vấn đề này cũng là một trở ngại không nhỏ đối với hiệu quả giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành. 3.1.3. Thiếu từ vựng tương ứng trong tiếng Việt 43% giảng viên được phỏng vấn cho rằng họ thấy đôi khi việc tìm kiếm một thuật ngữ chuyên ngành tương ứng trong tiếng Việt là khá khó khăn vì bản thân giảng viên dạy tiếng Anh chuyên ngành Hóa học chưa được trang bị đầy đủ các kiến thức cơ bản về chuyên ngành Hóa. Mặc dù có sự hỗ trợ của từ điển chuyên ngành và các tài liệu tìm kiếm trên internet, nhưng giảng viên khó có thể giải thích kỹ từng khía cạnh liên quan đến kiến thức chuyên ngành khi sinh viên yêu cầu giải thích. Điều này làm giảm đi sự hiệu quả trong công tác giảng dạy của giảng viên cũng như giảm sự hứng thú của sinh viên. 3.1.4. Kiến thức tiếng Anh cơ bản của sinh viên yếu Kiến thức tiếng Anh cơ bản - tiền đề cho việc học tiếng Anh chuyên ngành - của sinh viên vẫn chưa đạt yêu cầu so với tiêu chí đặt ra của chương trình đào tạo. Thêm vào đó, vì số lượng sinh viên trong một lớp học tiếng Anh chuyên ngành rất đông nên trình độ tiếng Anh của họ không đồng đều là điều khó tránh khỏi. Hơn nữa, một số lớp học tiếng Anh chuyên ngành, bao gồm cả sinh viên Việt Nam và sinh viên Lào nên sự chênh lệch này càng rõ ràng. Đối với bản thân sinh viên Lào, tiếng Việt đã là một ngoại ngữ nên việc học tiếng Anh chuyên ngành càng khó khăn. Chính vì những lý do trên nên việc giảng dạy và học tập tiếng Anh chuyên ngành Hóa của giảng viên và sinh viên gặp không ít khó khăn. KHCN 1 (30) - 2014 6 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG 3.2. Gợi ý một số biện pháp khắc phục Bảng 2. một số gợi ý của giáo viên nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập từ vựng tiếng Anh chuyên ngành Hóa Gợi ý giải pháp Số lượng giáo viên trả lời câu hỏi Tỷ lệ (%) A. Chia nhỏ các lớp (25 - 30 sinh viên) 6 86 B. Tăng thêm giờ giảng dạy cho môn tiếng Anh chuyên ngành 5 71 C. Cung cấp thêm tài liệu tham khảo và các công cụ giảng dạy cho giáo viên 4 57 D. Các khoa và tổ bộ môn cử thêm các giáo viên chuyên môn hỗ trợ cho giáo viên tiếng Anh trong việc dạy tiếng Anh chuyên ngành. 4 57 E. Đào tạo các kiến thức cơ bản về chuyên ngành cho giáo viên dạy tiếng Anh chuyên ngành đó 6 86 3.2.1. Chia nhỏ lớp học tiếng Anh chuyên ngành Từ số liệu bảng 2, có thể thấy rằng phần lớn giáo viên (86%) đều mong muốn các lớp học số lượng đông được chia nhỏ thành những lớp từ 25 - 30 sinh viên. Điều này có thể giúp cho hiệu quả dạy và học được nâng cao vì giáo viên có thể hỗ trợ được cho tất cả các sinh viên trong một lớp, đồng thời việc phân chia thành từng nhóm để giao nhiệm vụ học tập cũng dễ tiến hành hơn. Sinh viên cũng có nhiều cơ hội để luyện tập và thể hiện hơn. 3.2.2. Tăng thêm giờ giảng dạy cho môn tiếng Anh chuyên ngành Với số lượng giờ giảng dạy hiện tại (30 tiết quy chuẩn), giáo viên và sinh viên không có đủ thời gian để đầu tư nghiên cứu cho từng đơn vị bài học. Khoảng 71% giáo viên khi được hỏi đều cho rằng các học phần tiếng Anh chuyên ngành nên được kéo dài thêm để giáo viên có thêm thời gian thiết kế các hoạt động học tập giúp sinh viên hiểu bài, ghi nhớ và ôn tập từ vựng một cách hiệu quả. Đồng thời sinh viên cũng sẽ có thêm thời gian để nghiên cứu bài kỹ lưỡng hơn. 3.2.3. Cung cấp thêm tài liệu tham khảo và các công cụ giảng dạy cho giáo viên Có khoảng 57% giáo viên mong muốn được cung cấp thêm các tài liệu tham khảo và trang thiết bị hỗ trợ việc giảng dạy. Thực sự, chỉ riêng tài liệu giảng dạy trên lớp sẽ không thể đảm bảo trang bị đủ kiến thức cơ bản cho sinh viên. Đặc biệt, khi giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành người giáo viên không chỉ đơn thuần chỉ là người thầy, mà còn phải biến mình thành một người học đã trang bị khá đầy đủ kiến thức ngôn ngữ và kiến thức chuyên ngành để hướng dẫn sinh viên có thái độ học tập đúng mực và học tập một cách hiệu quả. Chính vì lý do đó mà giáo viên cần phải được trang bị thêm tài liệu tham khảo để trau dồi kiến thức và các công cụ hỗ trợ cho việc giảng dạy. 3.2.4. Hỗ trợ kiến thức chuyên ngành cho giảng viên Một số lượng rất lớn giảng viên (86%) khi được hỏi đều cho rằng việc đào tạo kiến thức chuyên môn về chuyên ngành trước và trong khi tiến hành giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành đó là vô cùng cần thiết. Thực sự thì các giảng viên tiếng Anh không cần và cũng không thể trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực chuyên môn đó, nhưng họ nhất thiết phải am hiểu những điều cơ bản nhất về nó (Kennedy & Bolitho, 1984). Thêm vào đó, khoảng 57% giảng viên đều cho rằng họ cần KHCN 1 (30) - 2014 7 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG có hợp tác và hỗ trợ giữa các giảng viên phụ trách chuyên môn và các giảng viên dạy tiếng Anh chuyên ngành. Trước và trong khi giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành, các giảng viên tiếng Anh gặp phải không ít khó khăn trong việc hiểu và truyền đạt nghĩa của các từ chuyên môn một cách chính xác. Chính vì vậy, sự hỗ trợ của các giảng viên chuyên môn đối với giảng viên tiếng Anh sẽ giúp cho bài học tiếng Anh chuyên ngành thành công hơn. 4. KẾT LUẬN Từ việc điều tra, thảo luận và phỏng vấn giảng viên, sinh viên dạy và học tiếng Anh chuyên ngành, một số khó khăn trong việc giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành có thể được tổng hợp như sau: Số lượng sinh viên trong một lớp quá đông, kiến thức tiếng Anh cơ bản của sinh viên không đồng đều, thiếu tài liệu tham khảo và các công cụ hỗ trợ dạy-học, giáo viên thiếu sự hỗ trợ về chuyên ngành cần đào tạo ngôn ngữ, v.v... Dựa trên sự đóng góp ý kiến của các giảng viên, sinh viên và kinh nghiệm thực tế giảng dạy, tác giả cho rằng có một số biện pháp có thể khắc phục được những khó khăn nêu trên, đó là: Chia nhỏ số lượng các lớp, tăng cường sự hỗ trợ của các giảng viên ở các khoa khác cho giảng viên khoa Ngoại ngữ, tăng cường nguồn tài liệu tham khảo và các trang thiết bị phục vụ giảng dạy, học tập môn tiếng Anh chuyên ngành. Để làm được điều này, thiết nghĩ sự phối kết hợp của các khoa, tổ bộ môn và sự chỉ đạo của Nhà trường là vô cùng quan trọng. Tài liệu tham khảo 1. Harmer, J. (1991), The Practice of English Language Teaching, Longman, London. 2. Hatch, E. and Brown, C. (1995), Vocabulary, Semantics, and Language Education, Cambridge University Press, Cambridge. 3. Hutchinson, T. and Waters, A. (1987), English for Specific Purposes: A Learning - Centred Approach, Cambridge University Press, Cambridge. 4. Kenedy, C. & Bolitho, R. (1984), English for Specific Purposes, London and Basingstoke, Macmillan Press Ltd. 5. Pyles, T. and Algeo, J. (1970), English - An Introduction to Language, New York: Harcourt, Brace and World. SUMMARY SOME DIFFICULTIES IN TEACHING ENGLISH FOR SPECIFIC PURPOSE OF CHEMISTRY AND SUGGESTED SOLUTIONS Ngo Thi Thanh Huyen Hung Vuong University Teaching English for Specific Purpose (ESP) of Chemistry for the third-year students aims to provide them basic vocabulary of Chemistry, help them review what they have learnt from general English to be able to search, read and translate materials of Chemistry into Vietnamese and vice versa. However, in fact, teaching and learning ESP of Chemistry at Hung Vuong University have encountered a lot of subjective and objective challenges. Based on the data collected from questionnaires, interviews with other teachers and from real experiences of the author, this study aims to investigate some difficulties faced by teachers and students when teaching and learning ESP of Chemistry and suggest some solutions to reduce those challenges. Keywords: Solutions, challenges in teaching and learning, ESP of Chemistry.
File đính kèm:
- mot_so_kho_khan_trong_viec_giang_day_tu_vung_tieng_anh_chuye.pdf