Kinh nghiệm luyện nghe tiếng Anh

Kinh nghiệm luyện nghe tiếng 
Anh 
Khi tôi bảo rằng chúng ta gặp trở ngại khi học ngoại ngữ vì 
thông minh và có nhiều kinh nghiệm, có người cho rằng đó là 
nói theo nghĩa bóng. Không phải đâu, tôi nói theo nghĩa đen đó! 
Qua sự kiện sau (và ACE chắc chắn cũng gặp những trường hợp 
tương tự! ACE sẽ thấy ngay. Một người bạn từng dạy Anh Văn 
ở Trung Tâm Ngoại Ngữ với tôi, sau này sang định cư ở Mỹ. 
Anh cùng đi với đứa con 7 tuổi, chưa biết một chữ tiếng Anh 
nào. 11 năm sau tôi gặp lại hai cha con tại Hoa Kỳ. Con anh nói 
và nghe tiếng Anh không khác một người Mỹ chính cống. 
Trong khi đó anh nói tiếng Anh tuy lưu loát hơn xưa, những rõ 
ràng là một người nước ngoài nói tiếng mỹ. Khi xem chương 
trình hài trên TV, con anh cười đúng với tiếng cười nền trong 
chương trình, trong khi đó anh và tôi nhiều khi không hiểu họ 
nói gì đáng cười: rõ ràng là kỹ năng nghe của con anh hơn anh 
rồi! Điều này chứng tỏ rằng khi sang Mỹ, anh đã có kinh nghiệm 
về tiếng Anh, mà “khôn” hơn con anh vì biết nhiều kỹ thuật, 
phương pháp học tiếng anh, nên tiếp tục học tiếng Anh theo tiến 
trình phản tự nhiên; trong khi con anh, vì không “thông minh” 
bằng anh, và thiếu kinh nghiệm, nên đã học tiếng Anh theo tiến 
trình tự nhiên mà không theo một phương pháp cụ thể nào để 
học vocabulary, grammar, listening, speaking cả. 
Đi vào cụ thể từ vựng tiếng Anh. 
Tiếng Anh là tiếng phụ âm. 
Tiếng Anh chủ yếu là ngôn ngữ đa âm: một từ thường có nhiều 
âm. Lỗ tai chúng ta đã “bị điều kiện hoá” để nghe âm tiếng Việt. 
tiếng Việt là loại tiếng đơn âm, vì thế, mỗi tiếng là một âm và 
âm chủ yếu trong một từ là nguyên âm. Đổi một nguyên âm thì 
không còn là từ đó nữa: ‘ma, mi mơ’ không thể hoán chuyển âm 
cho nhau, vì 3 từ có 3 nghĩa hoàn toàn khác nhau. Mặt khác, 
tiếng Việt không bao giờ có phụ âm cuối từ. Ngay cả những chữ 
mà khi viết có phụ âm cuối, thì người Việt cũng không đọc phụ 
âm cuối; ví dụ: trong từ ‘hát’ nguyên âm mới là ‘át’, h(ờ)-át, chứ 
không phải là h(ờ)-á-t(ơ), trong khi đó từ ‘fat’ tiếng Anh được 
đọc là f(ờ)-a-t(ờ), với phụ âm ‘t’ rõ ràng. 
Trong tiếng Việt hầu như không có những từ với 2 phụ âm đi kế 
tiếp (ngoại trừ ‘ch’ và ‘tr’ – nhưng thực ra, ‘ch’ và ‘tr’ cũng có 
thể thay bằng 1 phụ âm duy nhất) vì thế, tai của một người Việt 
Nam = chưa bao giờ làm quen với ngoại ngữ – không thể nhận 
ra hai phụ âm kế tiếp. Do đó, muốn cho người Việt Nam nghe 
được một tiếng nước ngoài có nhiều phụ âm kế tiếp, thì phải 
thêm nguyên âm (ơ) vào giữa các phụ âm; ví dụ: Ai-xơ-len, 
Mat-xơ-cơ-va. 
Với kinh nghiệm (phản xạ) đó, một khi ta nghe tiếng Anh, ta 
chờ đợi nghe cho đủ các nguyên âm như mình nhìn thấy trong 
ký âm (phonetic signs), và không bao giờ nghe được cả. Ví dụ: 
khi học từ America ta thấy rõ ràng trong ký âm: (xin lỗi vì 
không thể ghi phonetic signs vào trang này) ‘ơ-me-ri-kơ’, nhưng 
không bao giờ nghe đủ 4 âm cả, thế là ta cho rằng họ ‘nuốt chữ’. 
Trong thực tế, họ học đủ cả, nhưng trong một từ đa âm (trong 
khi viết) thì chỉ đọc đúng nguyên âm ở dấu nhấn (stress) – nếu 
một từ có quá nhiều âm thì thêm một âm có dấu nhấn phụ (mà 
cũng có thể bỏ qua) – còn những âm khác thì phải đọc hết phụ 
âm, còn nguyên âm thì sao cũng được (mục đích là làm rõ phụ 
âm). Có thể chúng ta chỉ nghe:_me-r-k, hay cao lắm là _me-rơ-
k, và như thế là đủ, vì âm ‘me’ và tất cả các phụ âm đều hiện 
diện. Bạn sẽ thắc mắc, nghe vậy thì làm sao hiểu? Thế trong 
tiếng Việt khi nghe ‘Mỹ’ (hết) không có gì trước và sau cả, thì 
bạn hiểu ngay, tại sao cần phải đủ 4 âm là ơ-me-ri-kơ bạn mới 
hiểu đó là ‘Mỹ’? Tóm lại: hãy nghe phụ âm, đừng chú ý đến 
nguyên âm, trừ âm có stress!