Khảo sát lỗi phát âm phụ âm đơn đầu Tiếng Anh của sinh viên năm nhất trường đại học xây dựng miền trung
Là giáo viên tiếng Anh, trong quá
trình giảng dạy chúng tôi nhận thấy rằng
các em gặp khó khăn trong giao tiếp bởi
vì các em thường phát âm sai, do đó
không đủ tự tin. Vì vậy để nâng cao khả
năng giao tiếp của sinh viên cần chú
trọng đến phần ngữ âm trong quá trình
dạy tiếng Anh chứ không nên chỉ chú
tâm vào ngữ pháp và từ vựng. Theo kinh
nghiệm giảng dạy của chúng tôi và đồng
nghiệp, do ảnh hưởng của cách phát âm
theo vùng, miền nên sinh viên Trường
Đại học Xây dựng Miền Trung đã phát
âm tiếng Anh sai rất nhiều, dẫn đến hạn
chế khả năng nghe nói của các em. Vì
vậy, chúng tôi đặt nhiệm vụ khảo sát
việc thể hiện phụ âm đơn đầu tiếng Anh
của sinh viên năm nhất nhằm tìm ra
những âm nào là khó phát âm, những âm
nào mà sinh viên có thể phát âm dễ
dàng, những lỗi mà sinh viên thường
phạm phải. Mục đích là để tìm ra
phương pháp dạy phát âm tiếng Anh tối
ưu cho sinh viên, giúp các em tự tin hơn
trong việc giao tiếp tiếng Anh.
Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 130 KHẢO SÁT LỖI PHÁT ÂM PHỤ ÂM ĐƠN ĐẦU TIẾNG ANH CỦA SINH VIÊN NĂM NHẤT TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG MIỀN TRUNG ThS. Hồ Thị Mỹ Linh Trung Tâm Ngoại ngữ - Tin học, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung Tóm tắt: Hiện nay, nhu cầu học tiếng Anh ở nước ta ngày càng phát triển. Đối với tất cả mọi người, khi học tiếng Anh ai cũng muốn mình nghe giỏi, nói tốt. Nhưng để nói tốt tiếng Anh thì điều quan trọng nhất là chúng ta phải biết cách phát âm các từ mà chúng ta sẽ nói. Trong quá trình rèn luyện kỹ năng nói tiếng Anh, phát âm đúng là một trong những việc tập luyện ban đầu nhằm tiến đến việc làm cho người khác hiểu được điều mà chúng ta muốn giao tiếp trực tiếp qua nghe nói. Vì thế, việc khảo sát lỗi phát âm của sinh viên vô cùng quan trọng nhằm tìm ra những biện pháp khắc phục những lỗi phát âm tiếng Anh giúp các em học tiếng Anh tốt hơn (bài viết có nghiên cứu thực nghiệm). Từ khóa: Phát âm, rèn luyện kỹ năng, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung. 1. Mở đầu Là giáo viên tiếng Anh, trong quá trình giảng dạy chúng tôi nhận thấy rằng các em gặp khó khăn trong giao tiếp bởi vì các em thường phát âm sai, do đó không đủ tự tin. Vì vậy để nâng cao khả năng giao tiếp của sinh viên cần chú trọng đến phần ngữ âm trong quá trình dạy tiếng Anh chứ không nên chỉ chú tâm vào ngữ pháp và từ vựng. Theo kinh nghiệm giảng dạy của chúng tôi và đồng nghiệp, do ảnh hưởng của cách phát âm theo vùng, miền nên sinh viên Trường Đại học Xây dựng Miền Trung đã phát âm tiếng Anh sai rất nhiều, dẫn đến hạn chế khả năng nghe nói của các em. Vì vậy, chúng tôi đặt nhiệm vụ khảo sát việc thể hiện phụ âm đơn đầu tiếng Anh của sinh viên năm nhất nhằm tìm ra những âm nào là khó phát âm, những âm nào mà sinh viên có thể phát âm dễ dàng, những lỗi mà sinh viên thường phạm phải. Mục đích là để tìm ra phương pháp dạy phát âm tiếng Anh tối ưu cho sinh viên, giúp các em tự tin hơn trong việc giao tiếp tiếng Anh. 2. Phƣơng pháp xác định lỗi phát âm phụ âm đơn đầu tiếng Anh 2.1. Xây dựng bảng từ khảo sát lỗi Nguyên tắc xây dựng bảng từ khảo sát lỗi: Bảng từ xây dựng phục vụ mục đích xác định lỗi phát âm phụ âm đơn đầu tiếng Anh áp dụng cho sinh viên đại học năm nhất ở Trường Đại học Xây dựng Miền Trung. Bảng từ khảo sát: - Bao gồm tất cả các âm vị phụ âm tiếng Anh (24 âm vị) trong các bối cảnh khác nhau (các biến thể vị trí) lấy nguyên âm làm hạt nhân, âm tiết làm cơ sở, tức là các phụ âm đó đứng trước nguyên âm hạt nhân. Trên cơ sở nguyên tắc đã nêu trên, chúng tôi xây dựng bảng từ khảo sát như sau: Mẫu: CV (consonant +vowel) , ở vị trí trước nguyên âm của âm tiết có 22 phụ âm đơn. Phụ âm [, ] không bao giờ đứng đầu âm tiết. Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 131 Bảng 1. Mẫu CV (phụ âm đơn đứng trước nguyên âm) STT Phụ âm Đầu âm tiết Nghĩa của Từ 1. [b] bee con ong 2. [p] park công viên 3. [t] tie cà vạt 4. [d] do làm 5. [g] give cho 6. [k] cat con mèo 7. [t] chair cái ghế 8. [d] job công việc 9. [f] five số năm 10. [v] van xe tải 11. [] think nghĩ 12. [] that cái đó 13. [s] sad buồn 14. [z] zoo sở thú 15. [] share chia xẻ 16. [h] hat cái mũ, nón 17. [l] like thích 18. [m] mouse con chuột 19. [n] nice đẹp 20. [j] you bạn 21. [w] we chúng tôi 22. [r] right đúng 2.2. Chọn đối tƣợng để khảo sát lỗi phát âm Chúng tôi chọn 50 sinh viên đại học năm nhất ở các vùng miền khác nhau làm đối tượng khảo sát lỗi phát âm. Số đối tượng gồm 40 nam và 10 nữ. Số sinh viên này đã học tiếng Anh ở phổ thông (7 năm Anh văn sách của Bộ Giáo dục Đào tạo) và đang học Anh văn 1, giáo trình New Cutting Edge (Pre- intermediate) ở Trường Đại học Xây Dựng Miền Trung. Để có được một kết quả khách quan, chúng tôi đã chọn đối tượng khảo sát là các em sinh viên đang theo học năm nhất tại Trường Đại học Xây Dựng Miền Trung. Chúng tôi đã tiến hành bốc thăm phiếu ngẫu nhiên để chọn ra 50 em sinh viên. Cách lựa chọn này hoàn toàn không định hướng dựa vào học lực. Lý do chúng tôi lựa chọn các em sinh viên năm nhất là vì các em sắp tới sẽ học Anh văn 1, 2 và 3. Do vậy, các em là đối tượng mà theo chúng tôi nghĩ rất cần được nghiên cứu xem: lỗi ngữ âm nào tiêu biểu (lỗi có tính hệ thống); từ đó chúng tôi đưa ra những hướng khắc phục, những bài tập minh họa để rèn Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 132 luyện và sửa lỗi phát âm nhằm tạo cho các em nền tảng vững chắc cho giai đoạn tiếp theo của mình. Các em sinh viên được lựa chọn có bộ máy phát âm bình thường, không bị những dị tật bẩm sinh như nói ngọng, nói lắp. Danh sách cụ thể của các sinh viên (chúng tôi gọi là cộng tác viên - CTV) tham gia vào nghiên cứu phân tích lỗi (Danh sách đính kèm bên dưới) 2.3. Các bƣớc thu thập tƣ liệu Để tiến hành thu thập tư liệu, chúng tôi đã tiến hành ghi âm cách phát âm của mỗi em tại phòng Lab của trường Đại học Xây Dựng Miền Trung. Việc ghi âm được tiến hành theo trình tự sau: Bước 1: Gặp các em sinh viên, trao đổi công việc và hẹn giờ, ngày để các em sắp xếp thời gian và sau đó tôi tiến hành làm phiếu bốc thăm. Bước 2: Làm việc trực tiếp với sinh viên, hướng dẫn các em cách đọc bảng từ sao cho tự nhiên nhất. Bước 3: Ghi âm. Các em được vào lần lượt từng người một theo thứ tự đã được bốc thăm trước đó. Chúng tôi đã tiến hành ghi âm từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 30 tháng 01 năm 2015 tại phòng Lab, Trường Đại học Xây Dựng Miền Trung, TP Tuy Hòa, Tỉnh Phú Yên. 2.4. Cách xác định lỗi cụ thể Chúng tôi tiến hành ba bước để xác định lỗi phát âm của sinh viên: Bước 1: Dựa vào phát âm của phần mềm đọc tiếng Anh Speaking Notepat để ghi lại cách phát âm của người bản ngữ, làm cơ sở đối chiếu với cách phát âm của các cộng tác viên. Các từ trong bảng từ khảo sát lỗi được ghi âm lại bằng các tập tin dạng sóng (wave sound files). Bước 2: Dùng phần mềm Praat ghi âm phát âm của sinh viên. Bước 3: So sánh, đối chiếu cách phát âm của sinh viên với cách phát âm của người bản ngữ (bằng thính giác và phần mềm phân tích ngữ âm Praat). 3. Kết quả phân tích các lỗi phát âm phụ âm đơn đầu tiếng Anh Các lỗi phát âm phụ âm đơn đầu tiếng Anh được chúng tôi phân loại, thống kê và miêu tả theo phương pháp đã trình bày trên và các lỗi phát âm của phụ âm đơn đứng trước nguyên âm chính âm được trình bày ở bảng dưới đây: Bảng 2. Kết quả khảo sát các dạng lỗi phát âm STT Từ khảo sát Lỗi Các dạng lỗi phát âm Số lƣợng Tỉ lệ % 1 bee 0 0% [b] 2 park 9 90% [p h ] > [b] 3 tie 8 80% [t h ] > [t] 4 do 0 0% [d] 5 give 2 20% [g] > [] 6 cat 9 90% [k h ] > [k] 7 chair 8 80% [t] > [c] 8 job 8 80% [d]> [j] Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 133 9 five 0 0% [f] 10 van 0 0% [v] 11 think 9 90% [] > [th] 12 that 9 90% [] > [d] 13 sad 0 0% [s] 14 zoo 7 70% [z] > [j] 15 share 8 80% [] > [s] 16 hat 0 0% [h] 17 like 0 0% [l] 18 mouse 0 0% [m] 19 nice 0 0% [n] 20 you 0 0% [j] 21 we 0 0% [w] 22 right 0 0% [r] Nhận xét: Kết quả khảo sát cho thấy có hai loại lỗi tiêu biểu xảy ra ở kiểu loại này. + Loại lỗi thứ nhất xảy ra đối với các phụ âm đầu xát [t, d, , , z, ] với tỉ lệ cao nhất là 90%. Đây là các phụ âm đầu vốn không tồn tại trong tiếng Việt, do vậy, sinh viên sử dụng các phụ âm có cấu âm tương tự của tiếng Việt để phát âm này. Ví dụ minh họa: BN CTV1 Hình 1: Dạng sóng âm (đánh dấu màu hồng) và âm phổ của phụ âm [] trong từ “that” của người bản ngữ (BN) và của CTV1 Dựa trên hai âm phổ miêu tả phụ âm [] của người bản ngữ và của sinh viên (CTV1) ở trên, ta thấy được sự khác biệt rõ ràng của học sinh là [d] (phụ âm tắc hữu thanh) khác với người bản ngữ là [] (phụ âm xát hữu thanh) ở vị trí đầu âm tiết. + Loại lỗi thứ hai xảy ra với các phụ âm tắc, bật hơi [ph, th, kh] của tiếng Anh. Đa số sinh viên không thể hiện được giai đoạn bật hơi khi phát âm các phụ âm đầu [ph, th, kh] như cách phát âm của người bản ngữ. Các âm này thường được thể hiện thành Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 134 phụ âm tắc không bật hơi có vị trí cấu âm tương tự. Ví dụ minh họa: BN CTV2 Hình 2: Dạng sóng âm (đánh dấu màu hồng) và âm phổ của phụ âm phụ âm đầu [kh] trong “cat” phát âm của người bản ngữ và của CTV2 Dựa trên âm phổ ở trên, có thể thấy một số khác biệt trong cách phát âm phụ âm đầu [kh] của sinh viên và người bản ngữ: phụ âm [kh] trong cách phát âm của người bản ngữ được bật ra mạnh hơn với một khoảng tắc hoàn toàn ở đầu âm và có giai đoạn bật hơi theo sau. Trong khi đó, cách phát âm của CTV2 thể hiện là một âm xát gốc lưỡi hữu thanh [k] (có hoạt động rung của dây thanh (có xuất hiện voice bar) ở giai đoạn khởi đầu của phụ âm). 4. Kết luận Từ việc khảo sát lỗi phát âm phụ âm đơn đầu tiếng Anh của sinh viên trên bình diện dạy và học ngoại ngữ, nhằm góp phần nâng cao năng lực giao tiếp, loại bỏ dần lỗi phát âm của sinh viên hiện nay, chúng tôi rút ra một số vấn đề sau đây: Nguyên nhân gây ra lỗi phát âm Có nhiều nguyên nhân gây ra lỗi phát âm nhưng điển hình nhất của nguyên nhân khách quan gây ra lỗi là sự khác biệt về mặt loại hình giữa hai ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh (đơn lập và biến hình). Sự khác biệt có tính cấu trúc bên trong này tất yếu tạo nên sự giao thoa tiêu cực và là nguyên nhân chính gây ra lỗi. Điển hình của nguyên nhân chủ quan là tâm lý e dè, ngại giao tiếp của sinh viên theo những cung bậc rất khác nhau. Điều này gián tiếp gây ra lỗi phát âm. Tuy nhiên, bản thân sự e dè, hướng nội cũng lại là đặc điểm tâm lí mang tính dân tộc. Giải pháp khắc phục Để khắc phục lỗi phát âm, yêu cầu đầu tiên là giáo viên phải có kiến thức đầy đủ và chắc chắn về ngữ âm đại cương (kiến thức tối thiểu về hệ thống phiên âm quốc tế IPA). Sau đó là các kiến thức về hệ thống ngữ âm tiếng Anh và tiếng Việt. Những tri thức này cho phép họ phân tích được các tiêu chí phân loại hệ thống nguyên âm, hệ thống phụ âm của mỗi ngôn ngữ. Từ đó họ có thể chỉ ra cho sinh viên sự giống nhau và khác nhau giữa tiếng Anh và tiếng Việt cũng như những cái chung và những cái đặc thù của cả hai ngôn ngữ. Giáo viên phải tự hoàn thiện việc luyện phát âm để làm “chuẩn” phát âm Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 135 cho sinh viên nghe, biết sử dụng và phát huy tối đa hiệu quả của thiết bị băng tiếng, băng hình ngoại ngữ trong giai đoạn đầu học tiếng Anh . Cùng với việc tăng cường môi trường giao tiếp cho sinh viên theo phương pháp giao tiếp mới, các bài luyện ngữ âm theo hình thức lặp lại đều đặn mang tính truyền thống tỏ ra có nhiều hiệu quả. Về vần đề lỗi phát âm tiếng Anh của sinh viên người Việt nói chung và sinh viên Trường Đại học Xây dựng Miền Trung nói riêng, hãy còn nhiều vấn đề chưa được đề cập đến một cách cụ thể trong bài báo. Chúng tôi hy vọng trong tương lai, nếu có điều kiện, sẽ tiếp tục khảo sát sâu hơn lỗi phát âm tiếng Anh của sinh viên trên cứ liệu thực nghiệm để từ đó có thể đề ra những biện pháp khắc phục lỗi hiệu quả hơn. TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt [1] Phạm Đăng Bình (2002), Thử đề xuất một cách phân loại lỗi của người học ngoại ngữ nhìn từ góc độ dụng học giao thoa ngôn ngữ - văn hóa, Ngôn ngữ, 58-72. [2] Võ Thị Trúc Phương (2009), Đặc điểm ngữ âm tiếng Phú Yên. Luận văn thạc sĩ Ngôn ngữ học, Trường ĐH KHXH & NV, ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. [3] Phạm Thị Hồng Thanh, Tìm hiểu một vài đặc điểm trong tiếng Anh gây khó khăn cho người Việt. URL [4] Trần Thị Thanh (2008), Khảo sát lỗi phát âm phụ âm tiếng Đức của sinh viên học chuyên ngành tiếng Đức và các biện pháp khắc phục, Luận văn thạc sĩ Ngôn ngữ học, Trường ĐH KHXH & NV, ĐH Quốc gia Hà Nội. Tiếng Anh [1] Gimson, A.C. (1986), An Introduction to Pronunciation of English, Edward Arnold. [2] Julian Edge, (1989), Mistakes and correction, Longman. [3] M. Elizabeth Clarey and Robert J.Dixson, Pronunciation Exercises in English, Regents publishing Co.,inc. [4] Peter Roach (1987), English Phonetics and Phonology: A Practical Course, Cambridge University Press. Danh sách sinh viên tham gia khảo sát STT Họ và tên Mã CTV Lớp Nơi sinh 1 Hà Quang Anh CTV1 D14X1 Phú Yên 2 Trương Quang Chinh CTV2 D14X1 Khánh Hòa 3 Trần Ngọc Cường CTV3 D14X2 Bình Định 4 Trần Công Dân CTV4 D14X2 Gia Lai 5 Nguyễn Thành Diên CTV5 D14X3 Phú Yên 6 Trần Phước Duy CTV6 D14X3 Khánh Hòa 7 Phùng Minh Hải CTV7 D14X4 Bình Định 8 Đặng Văn Hậu CTV8 D14X4 Gia Lai 9 Võ Thị Thanh Hiền CTV9 D14K1 Phú Yên Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 136 10 Lê Trọng Hiển CTV10 D14CD1 Phú Yên 11 Trần Mỹ Hoa CTV11 D14X1 Khánh Hòa
File đính kèm:
- khao_sat_loi_phat_am_phu_am_don_dau_tieng_anh_cua_sinh_vien.pdf