Học tiếng Anh trên đất Mỹ

Học tiếng Anh trên đất Mỹ 
 Khi cả gia đình đến Mỹ, tôi mới biết tại sao ba tôi lại "tài giỏi" như vậy. Qua Mỹ 
được ba tháng và mỗi ngày phải làm thông dịch viên cho cả gia đình mỗi khi ba đi 
làm (từ sáng đến tối, 6 ngày một tuần), tôi đã học được cái "tài" ngoại giao của ba. 
Đó là luôn luôn mở lời chào trước với câu "Hello, How are you doing!", nếu họ trả 
lời hoặc chưa trả lời thì mình nên tiếp thêm một vài câu dựa theo thời tiết lúc đó 
như "Trời nóng quá!" hoặc "Trời lạnh quá!". 
Tục ngữ Việt Nam có câu "Đi một ngày đàng, học một sàng khôn". Câu này tuy có 
đúng thật nhưng đặt vào trường hợp tôi thì thấy sao càng học càng thấy mình vẫn 
còn dốt. 
Bằng chứng là khi còn ở Việt Nam tôi đã học cũng hơn 5 năm hết các lớp Anh 
văn từ trường "làng", trường "tỉnh", rồi đến trưòng "thành phố" Hội Việt Mỹ do 
các giáo sư ngoại quốc hướng dẫn, thế mà khi đụng phải việc cần dùng đến, giúp 
mẹ tôi bán hàng cho khách du lịch, thì tiếng Anh của tôi bỗng dưng không cánh mà 
bay. 
Trong khi đó, ba tôi trình độ Anh văn chỉ đủ dạy anh em chúng tôi đến cuốn 
"English for Today" số 2 là hết vốn liếng, vậy mà sao tôi cảm thấy ba chào hàng 
với khách rất trơn tru và nhất là khi rời cửa tiệm ai cũng đều mua một vài món 
hàng. 
Khi cả gia đình đến Mỹ, tôi mới biết tại sao ba tôi lại "tài giỏi" như vậy. Qua Mỹ 
được ba tháng và mỗi ngày phải làm thông dịch viên cho cả gia đình mỗi khi ba đi 
làm (từ sáng đến tối, 6 ngày một tuần), tôi đã học được cái "tài" ngoại giao của ba. 
Đó là luôn luôn mở lời chào trước với câu "Hello, How are you doing!", nếu họ trả 
lời hoặc chưa trả lời thì mình nên tiếp thêm một vài câu dựa theo thời tiết lúc đó 
như "Trời nóng quá!" hoặc "Trời lạnh quá!". 
Kế đến là học thuộc lòng tiểu sử của gia đình mình (gia đình mấy người, gồm 
những ai, đi học đi làm ở đâu... ), phát âm và viết cho đúng những gì mình cần mua 
hoặc mượn (hoặc nhờ ngay người ấy đọc lại chữ đó vài lần cho dễ nhớ). 
Nếu mình hoàn toàn không nghe được chữ nào thì nói họ lập lại câu đó và nhờ họ 
viết vào giấy để... tra từ điển sau. Phải tập tính dạn dĩ như các em nhỏ, tức là phải 
mở miệng nói một vài câu vì khi nghe ta phát âm sai người bản xứ mới có thể giúp 
ta sửa đúng giọng được. 
Nhiều người nói qua đến Mỹ rồi việc đầu tiên là phải đi "đại học" để học ESL 
(English as a Second Language (tiếng Anh - ngôn ngữ thứ hai - NV)). Tôi nghĩ 
điều này không nên, nếu mục đích chính của ta là học để có đủ một số vốn sinh 
ngữ để đi làm thì học Anh văn đàm thoại ở các trường trung học ban đêm có lẽ 
thiết thực hơn. 
Anh văn đàm thoại giúp ta áp dụng được những gì đã học ngay trong cuộc sống. 
Trong khi đó, các lớp ESL ở đại học giúp nói và viết đúng văn phạm để ta có đủ 
khả năng nghe, hiểu và làm bài (luận văn) ở những lớp học cao hơn. 
Hơn nữa, ở ngoài đời, đa số người Mỹ mà chúng ta tiếp xúc thường ngày lại hay 
dùng tiếng lóng và gần như không dùng đúng văn phạm như ta đã học trong sách 
vở. 
Còn nếu ai muốn học một khoá Anh văn cấp tốc trong ba tháng mà còn được trả 
lương thì nên làm công việc như tôi vào mỗi dịp hè - làm tiếp viên cho những tiệm 
ăn "nhanh" như McDonald, Burger King... 
Tại nơi này, ai vào làm cũng được, không cần có kinh nghiệm, và thực đơn cũng 
không có gì nhiều (để học thuộc lòng) cho mỗi bữa ăn. Tôi bảo đảm rằng, những ai 
có Anh văn là ngôn ngữ thứ hai sẽ thấy tiếng Mỹ của mình tiến bộ hàng tuần thấy 
rõ. 
Lần nghỉ hè đầu tiên, tôi được người bạn của ba giới thiệu làm việc tiếp viên tại 
nhà hàng Sambo, tương tự như nhà hàng Denny's. Ban đầu tôi rất sợ, không 
biết tiếng Anh của mình có đủ để làm không. Ba tôi trấn an, tiếng Anh của chú ấy 
chỉ bập bẹ vài câu chào hỏi thông thường vậy mà chú đã làm việc tại nhà hàng trên 
3 tháng rồi. 
Hơn nữa đây là cơ hội tốt để tôi có thể vừa thực tập nói tiếng Anh vừa có được một 
số tiền tương đối khá để trả tiền đại học. 
Tôi bắt đầu làm việc từ đó. Tôi xin làm ca ngày vì nghĩ rằng ban ngày đa số mọi 
người đều bận đi làm nên ít khách đến ăn, ngoại trừ giờ ăn điểm tâm và buổi trưa. 
Thực tế, không phải như tôi nghĩ vì làm ca nào cũng có cái bận của ca đó, nhất là 
nguyên nhân nhà hàng này mở cửa 24/24 và 7 ngày mỗi tuần vì cách nhà hàng vài 
căn là trạm xe buýt Greyhound chạy xuyên bang. Cứ mỗi tiếng đồng hồ là có 
chuyến xe cập bến cho khách nghỉ giải lao trước khi xe chuyển bánh đi tiếp. 
Tôi "mượn" luôn tờ thực đơn (menu) dài 8 trang và tờ menu trẻ em 2 trang đem về 
nhà "nghiên cứu" học thuộc lòng. 
Suốt tuần lễ đầu, tôi đi theo một tiếp viên lâu năm để học nghề viết thực đơn theo 
lối tốc ký, để đầu bếp nấu nhanh, khách hàng ăn nhanh, có bàn trống tiếp đón 
khách hàng mới và tiếp viên được tiền "tip" (tiền thưởng) nhiều vì phục vụ khách 
hàng nhanh chóng. Chưa bao giờ tôi thấy thức ăn Mỹ phức tạp đến thế. 
Riêng món trứng điểm tâm, ở nhà mẹ tôi chỉ làm món trứng luộc, trứng chiên hoặc 
trứng ốpla. Khi ra nhà hàng, khách gọi món trứng chiên tôi phải viết SCRAM 
(scramble), OE (over easy) cho loại trứng vừa đập ra chiên vài giây một mặt thì lật 
qua mặt kia chiên thêm vài giây và bỏ ra đĩa, OM (over medium) thì chiên như trên 
nhưng lâu hơn một chút, OH (over hard) thì coi như trứng chiên chín cả lòng trắng 
lẫn lòng đỏ, SUNNY (sunny side up) là loại trứng vừa đập ra chiên khi thấy lòng 
trắng trứng trên lòng đỏ hơi màu trắng đục là lấy ra đĩa ngay; 
Những người không ăn trứng chiên vì có dầu thì ăn trứng luộc còn vỏ BOIL hoặc 
trứng luộc bỏ vỏ POACH. 
Nếu ăn trứng chiên mà còn bỏ thêm các thức ăn khác vào thì gọi là OMELET như 
cheese omelet, ham omelet, mushroom omelet... hoặc western omelet là loại có bỏ 
đủ loại thức ăn như thịt ham thái nhỏ, hành thái nhỏ và ớt xanh không cay thái 
nhỏ. 
Có khi khách thích ăn western omelet nhưng không thích hành thì ta cần phải chú 
thích để đầu bếp bỏ món ấy ra. 
Đấy là chưa kể món khoai tây đi kèm theo bữa ăn. Với điểm tâm khách có thể gọi 
hash brown khoai tây thái nhỏ và chiên giòn hai mặt (thường mỗi phần lớn bằng 
bàn tay), cottage fries là khoai tây đã luộc và thái thành từng khoanh rồi mới đem 
chiên, tater tots là loại khoai đông lạnh đã làm sẵn và lớn bằng đầu ngón tay cái khi 
khách order thì mới bắt đầu chiên ngập dầu như chiên French fires. 
Dĩ nhiên, bữa ăn trưa gồm bánh mì sandwich hoặc hamburger mà không có khoai 
tây chiên French fries thái dài thì ăn không được ngon. Riêng với bữa ăn chiều thì 
nhiều cách chế biến hơn như boiled potato - khoai tây luộc còn vỏ, mashed potato - 
khoai tây luộc và nghiền cho nhuyễn, baked potato - khoai tây nướng còn vỏ, 
potato wedges - khoai tây còn vỏ cắt lớn gấp ba lần French Fries và có nêm gia vị, 
muối tiêu trước khi chiên ngập dầu, potato salad - khoai tây luộc cắt vuông nêm gia 
vị, muối tiêu, mayonnaise, và trứng luộc thái nhỏ. 
Rồi những loại nước sauce đi kèm món thịt, nước dressing đi kèm món sàlách... 
Sau mấy mùa hè làm việc tại nhà hàng tôi tương đối khá nhuần nhuyễn về các món 
ăn và thức uống của Mỹ, vì thế mỗi khi không biết nói gì là tôi đem đề tài ăn uống 
ra tiếp chuyện. 
 Những tưởng với bao nhiêu năm học ngoại ngữ kèm thêm kinh nghiệm sống ngay 
tại Mỹ thì Anh văn của tôi ít nhất phải tốt lên. Nhưng không, có một dịp tôi được 
nhà trường cho nghỉ giữa khoá về thăm nhà, sau mấy lần ghé thăm hội viên nhà thờ 
bảo trợ, mấy đứa em tôi bảo "How come your English is so bad?". 
Tôi hỏi ngược lại, Anh văn tôi tệ ở chỗ nào thì chúng nói tệ từ trên xuống dưới, từ 
cách phát âm đến cách dùng từ ngữ quá cổ lỗ sĩ. Chao ôi! Đây chính là những đứa 
em mà cách đây vài năm tôi đã phải liên tục làm thông dịch viên và dạy chúng làm 
homework mỗi ngày vì chúng hoàn toàn không biết một câu Anh văn nào. 
Hỏi kỹ thêm thì chúng nói tại tôi không biết dùng chữ "Cool", "Chill", "Guy"... 
Những chữ này gần giống như "xì-trum" của Việt Nam thời xưa mà nghe riết cũng 
nhức đầu vì cứ lặp đi lặp lại. Trong khi đó, các em tôi vì lần đầu tiên nghe Anh văn 
lại sống ngay trên đất Mỹ nên chúng nói chuyện và suy nghĩ như Mỹ con. 
Từ đó tôi bắt đầu để ý xem những vở kịch ngắn trên tivi để được cập nhật hoá ngôn 
ngữ thời nay. Thế mới biết bể học là mênh mông, ngày nào còn tồn tại là ngày đó 
ta vẫn còn nhiều điều cần học hỏi thêm.