Đổi mới phương pháp giảng dạy ngoại ngữ theo định hướng phát triển năng lực trong các nhà trường quân đội

g qua việc động viên, khuyến 
khích học viên tự tìm những tài liệu có liên quan và 
phân nhóm theo chủ đề để tự họ hiểu được nội dung 
của tài liệu và thực hành ngôn ngữ.
Ngoài việc động viên khuyến khích học viên chủ 
động học tập, giảng viên ngoại ngữ có thể bắt buộc 
học viên phải có ý thức học hơn bằng cách dành thời 
gian kiểm tra hoặc ôn lại từ mới vào đầu hoặc cuối 
buổi học. Giảng viên nên định hướng cho học viên ở 
trên lớp và giao các nhiệm vụ cho học viên phát triển 
năng lực ngoại ngữ như: tìm hiểu về chủ đề quân sự 
nhất định, đóng vai các tình huống ở doanh trại, tham 
gia hợp tác quốc phòng an ninh
Giảng viên cần cho học viên thấy rõ mục tiêu cụ 
thể và yêu cầu thiết thực của ngoại ngữ; từng bước 
nâng cao hứng thú, khơi dậy động cơ học tập tích cực 
của học viên. Giảng viên nên chủ động tìm hiểu nhu 
cầu học tập của học viên, khơi dậy tính ham hiểu biết 
và từ đó khích lệ thái độ học tập tích cực của học viên 
đối với môn ngoại ngữ. 
Để làm tốt công tác khuyến khích học viên tự chủ 
động tiếp cận và học ngoại ngữ, giảng viên cần luôn 
luôn gần gũi cởi mở với học viên để tạo tình cảm thầy 
trò thông qua hoạt động dạy và học, từ đó lôi cuốn 
học trò yêu thích môn học hơn. Ngoài ra, giảng viên 
có thể nâng cao nhận thức của học viên về tầm quan 
trọng của ngoại ngữ thông qua việc động viên, khuyến 
khích học viên tự tìm những tài liệu có liên quan và 
phân nhóm theo chủ đề để tự họ hiểu được nội dung 
của tài liệu và thực hành ngôn ngữ.
Ngoài việc động viên khuyến khích học viên chủ 
động học tập, giảng viên ngoại ngữ có thể bắt buộc 
học viên phải có ý thức học hơn bằng cách dành thời 
gian kiểm tra hoặc ôn lại từ mới vào đầu hoặc cuối 
buổi học. Giảng viên nên định hướng cho học viên ở 
trên lớp và giao các nhiệm vụ cho học viên phát triển 
năng lực ngoại ngữ như tìm hiểu về chủ đề quân sự 
nhất định, đóng vai các tình huống ở doanh trại, tham 
gia hợp tác quốc phòng an ninh
3.8. Xây dựng, tổ chức và phát triển môi trường 
ngoại ngữ tốt 
Môi trường ngoại ngữ hay còn gọi là môi trường 
tiếng đóng vai trò quan trọng trong quá trình dạy và 
học ngoại ngữ. Khi học tập và sinh hoạt trong môi 
trường mà ngoại ngữ được sử dụng thường xuyên, 
học viên có nhiều cơ hội được sử dụng và tiếp xúc với 
ngoại ngữ, từ đó hình thành nên phản xạ ngôn ngữ tự 
nhiên hơn. Học viên cũng có cơ hội sử dụng kiến thức 
được trang bị, kiểm tra và đánh giá khả năng và sự 
tiến bộ của chính mình. 
Môi trường tiếng trên lớp luôn bị hạn chế về thời 
gian và không gian nên giảng viên chủ động xây dựng 
môi trường tiếng trong và ngoài giờ học để học viên 
có hứng thú, vui vẻ thực tập sử dụng ngoại ngữ. Việc 
này giúp cho học viên có cơ hội bộc lộ bản thân trong 
môi trường tiếng và phải tích cực tham gia để tiếp 
thu được những kiến thức cần thiết. Tổ chức tốt hoạt 
động câu lạc bộ ngoại ngữ ở đơn vị bằng các hình 
thức phong phú, có chất lượng, theo mô hình cấp đại 
đội, nhằm tăng cường trao đổi kinh nghiệm học ngoại 
ngữ giữa học viên với giảng viên và giữa các học viên 
với nhau. 
Giảng viên cần chủ động giao tiếp sử dụng ngoại 
ngữ bằng cách tăng cường các hoạt động giao tiếp 
trong lớp học. Giao tiếp bằng ngoại ngữ tạo điều kiện 
cho học viên thực sự được đặt mình vào trong môi 
trường tiếng, giảm bớt áp lực đối phó với học tập, vận 
dụng những kiến thức ngôn ngữ và những từ vựng đã 
nắm được để thực hành thành công giao tiếp. Từ đó, 
học viên càng củng cố được niềm tin, mạnh dạn hơn 
60 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017
v NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
để thể hiện mình và tạo được nhiều hứng thú trong 
học tập.
Giảng viên tăng cường tổ chức hoạt động ngoại 
khóa, chương trình giao lưu và tọa đàm bằng tiếng 
nước ngoài với học viên quân sự nước ngoài hay với 
sinh viên từ các học viện nhà trường ngoài quân đội, 
tạo môi trường cho học viên giao tiếp tích cực sử dụng 
ngoại ngữ trong mọi hoạt động, cả trong giờ học, 
trong sinh hoạt và công tác tại đơn vị. Xây dựng môi 
trường học tập và làm việc có sử dụng ngoại ngữ, gắn 
yêu cầu sử dụng ngoại ngữ đối với các yêu cầu chuyên 
môn cụ thể, đưa kết quả sử dụng ngoại ngữ vào các 
đánh giá chung, nhằm tạo điều kiện động viên, thúc 
đẩy học viên học và sử dụng ngoại ngữ. 
Tóm lại, có rất nhiều biện pháp đổi mới phương 
pháp dạy học ngoại ngữ với những cách tiếp cận 
khác nhau, trên đây chỉ là một số biện pháp cơ bản. 
Việc đổi mới phương pháp dạy học ngoại ngữ đòi hỏi 
những điều kiện thích hợp về phương tiện, cơ sở vật 
chất và tổ chức dạy học, điều kiện về tổ chức, quản 
lý. Ngoài ra, phương pháp dạy học còn mang tính 
chủ quan. Mỗi giảng viên với kinh nghiệm riêng của 
mình cần xác định những biện pháp riêng để cải tiến 
phương pháp dạy học ngoại ngữ theo quan điểm phát 
triển năng lực ngoại ngữ của học viên. 
4. KẾT LUẬN 
Đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học ngoại ngữ 
theo hướng phát triển năng lực là yêu cầu cần thiết 
trong đổi mới đào tạo hiện nay tại các học viện, nhà 
trường quân đội. Dạy học ngoại ngữ cần hướng tới 
phát triển cả những năng lực ngoại ngữ chung, năng 
lực ngoại ngữ chuyên biệt thông qua sử dụng hợp lý 
các phương pháp dạy học truyền thống và hiện đại 
được trình bày ở trên. 
Đổi mới phương pháp dạy học ngoại ngữ theo 
hướng phát triển năng lực, phù hợp với đặc thù hoạt 
động quân sự chỉ đạt được kết quả cao khi các chủ thể 
tham gia vào các quá trình này có sự đổi mới, hoàn 
thiện nhận thức về quan niệm năng lực người học, 
triết lý dạy học, kiểm tra đánh giá theo định hướng 
hình thành và phát triển năng lực, áp dụng hợp lý các 
phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả học 
tập ngoại ngữ của học viên.
Đổi mới phương pháp dạy học ngoại ngữ đáp ứng 
chuẩn đầu ra hiện nay đòi hỏi phải sử dụng đa dạng 
nhiều phương pháp, kỹ thuật dạy học thuộc cả hai 
nhóm truyền thống và hiện đại để học viên thể hiện 
được năng lực ngôn ngữ của mình, cung cấp những 
minh chứng xác thực, đầy đủ, khách quan và kịp thời 
nhất về khả năng của mình trên cơ sở mục đích và 
mục tiêu dạy học đã xác định. Mỗi phương pháp, 
kỹ thuật dạy học đều có ưu, nhược điểm, không có 
phương pháp nào là hoàn hảo, tối ưu. Vì vậy, việc 
hiểu, lựa chọn, sử dụng kết hợp giữa các phương pháp 
dạy học để phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế của 
mỗi phương pháp là cần thiết.
Dẫu chặng đường vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng 
với quyết tâm dạy tốt, học tốt, đáp ứng mục tiêu đào 
tạo ngoại ngữ hiện nay, tất cả chúng ta cần không 
ngừng học hỏi, tiếp tục quán triệt, xây dựng kế hoạch 
và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 89/CT-BQP để 
thành công trong dạy học ngoại ngữ theo hướng phát 
triển năng lực, đáp ứng chuẩn đầu ra theo khung năng 
lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam và phù hợp 
với đặc thù hoạt động quân sự hiện nay./.
Tài liệu tham khảo:
Tiếng Việt
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 
XI (2013), Nghị quyết số 29-NQ/TW Hội nghị 
Trungương8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện 
giáo dục và đào tạo, Hà Nội.
2. Nguyễn Thị Biên (2016), Giải pháp nâng cao 
hứng thú của người học đối với môn Văn hóa Anh-Mỹ 
tại Học viện Khoa học Quân sự, Nghiên cứu Khoa 
học, Học viện Khoa học Quân sự
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014), Thông tư 
01/2014/TT-BGDĐT ngày 24/01/2014 ban hành 
Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, 
Hà Nội.
4. Bộ Quốc phòng (2016), Chỉ thị số 89/CT-BQP 
ngày 09/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về 
một số nhiệm vụ cấp bách nâng cao chất lượng dạy và 
học ngoại ngữ trong các nhà trường quân đội, Hà Nội.
61KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI v
INNOVATIONS IN FOREIGN LANGUAGE TEACHING APPROACHES FOR 
COMPETENCE DEVELOPMENT AT MILITARY UNIVERSITIES
NGUYEN THU HANH
Abstract: In order to meet the requirements of education reform in the direction of competence 
development, military universities have been making the transition in foreign language teaching 
programs from content-based approach to competence-based one. This article describes the 
most basic aspects of the current trends in teaching and learning foreign languages at military 
universities. Then, the paper proposes a number of measures to renovate foreign language 
teaching approaches with a desire to contribute ideas and scientific insights to promote learners’ 
language competence at military universities.
Keywords: competence, foreign language, teaching approaches, military universities.
Received: 14/7/2017; Revised: 18/8/2017; Accepted for publication: 30/8/2017
5. Đặng Trí Dũng (2016), “Đổi mới, nâng cao chất 
lượng đào tạo ngoại ngữ tại Học viện Khoa học Quân 
sự góp phần thực hiện hiệu quả công tác đối ngoại 
quốc phòng trong tình hình mới”, Tạp chí Khoa học 
Ngoại ngữ Quân sự, Số 01/05-2016. 
6. Bùi Sơn Hà (2016), “Mấy vấn đề rút ra qua 
thí điểm giảng dạy bằng tiếng Anh ở Trường Sĩ quan 
Thông tin”, truy cập 2/12/2016, <
vi/nghien-cuu-trao-doi/may-van-de-rut-ra-qua-thi-
diem-giang-day-bang-tieng-anh-o-truong-si-quan-
thong-tin/9519.html>.
7. Lê Thị Tuyết Hạnh,(2012), “Đổi mới căn bản 
và toàn diện giáo dục – đào tạo Việt Nam – Đề xuất 
một số biện pháp từ nhận diện thực tiễn giáo dục”, 
Tạp chí Giáo dục, Kì 1, Số 281, tr. 9-11.
8. Thủ tướng Chính phủ (2008), Quyết định 1400/
QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại 
ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 
2008-2020”, Hà Nội
9. Trung tâm nghiên cứu Tâm lý học và Giáo dục 
học – Viện KHGD Việt Nam (2014), “Giáo dục theo 
hướng tiếp cận phát triển năng lực người học”, Kỷ 
yếu hội thảo, tháng 11/2014.
Tiếng Anh
 10. Davies, P., and Pearse, E. (2000), Success in 
English teaching, Oxford University Press: Oxford.
11. Richards J. C. and Rodgers, T. S. (1968), 
Approaches and methods in language teaching, 
Cambridge University Press: London.
12. Scrivener, J. (2011), Learning Teaching, 
Macmillan: Oxford.
13. Simon, M. C. and De Altamirano, Y. B. 
(2004), Campaign English for the Military (3 levels), 
Macmillan, London.