Đánh giá việc sử dụng công cụ hỗ trợ dịch thuật trực tuyến và ngoại tuyến

Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập với các quốc gia trên thế giới về nhiều lĩnh vực, hàng

loạt các thỏa thuận hợp tác kinh tế, giao lưu văn hoá ra đời đòi hỏi nhu cầu lớn về dịch thuật.

Tuy là một lĩnh vực khá trầm lặng nhưng dịch thuật lại là thị trường lớn khi có giá trị ước tính

vào khoảng 40 tỉ USD trên toàn cầu. Theo số liệu của Common Sense Advisory, thị trường dịch

thuật Việt Nam đạt doanh thu khoảng 100 triệu USD mỗi năm và có tốc độ tăng trưởng 30%,

hơn 800 công ty đang đăng ký hoạt động [3]. Tuy vậy, hầu như khách hàng cũng chỉ tìm đến

các công ty nước ngoài. Tại sao? Thứ nhất, do các công ty nước ngoài tuân thủ nghiêm ngặt các

tiêu chuẩn dịch quốc tế - một điều khá mới mẻ đối với dịch thuật Việt Nam. Ngoài ra việc sử

dụng các thuật ngữ một cách không nhất quán, thiếu sự đầu tư về chuyên môn và hạn chế trong

việc sử dụng các phần mềm hỗ trợ dịch thuật khiến khách hàng ít tin tưởng vào thị trường dịch

thuật trong nước. Theo các báo cáo thống kê không chính thức thì có tới gần 85% các dịch thuật

viên, chuyên gia dịch thuật trên thế giới đang sử dụng các công cụ hỗ trợ dịch thuật [2]. Do vậy,

muốn đáp ứng về số lượng cũng như nhu cầu về các sản phẩm dịch với các định dạng khác nhau

ngày càng tăng trong thị trường dịch thuật ở Việt Nam và trên thế giới, các biên dịch-phiên dịch

viên cần phải nắm vững và sử dụng tốt các phần mềm hỗ trợ dịch thuật.

Mặc dù trên thế giới đã có nhiều nhà nghiên cứu về các phần mềm hỗ trợ dịch thuật như

Alcina et al. (2007), Doherty và Moorkers (2013), Balkul (2013), Raido (2013), Kiraly (2013),

tuy nhiên nghiên cứu về so sánh hiệu quả của việc sử dụng phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực

tuyến và ngoại tuyến vẫn còn là một vấn đề khá mới mẻ. Đặc biệt ở Việt Nam, cho đến nay, vẫn

chưa có nghiên cứu nào được thực hiện về vấn đề này.

pdf13 trang | Chia sẻ: hoa30 | Lượt xem: 819 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đánh giá việc sử dụng công cụ hỗ trợ dịch thuật trực tuyến và ngoại tuyến, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 Tạp chí Khoa học Ngôn ngữ và Văn hóa ISSN 2525-2674 Tập 2, Số 3, 2018 
249 
ĐÁNH GIÁ VIỆC SỬ DỤNG CÔNG CỤ HỖ TRỢ DỊCH THUẬT 
TRỰC TUYẾN VÀ NGOẠI TUYẾN 
Phan Thị Thanh Thảo* 
Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế 
Nhận bài: 10/09/2018; Hoàn thành phản biện: 15/10/2018; Duyệt đăng: 20/12/2018 
Tóm tắt: Bài báo nghiên cứu về sự đánh giá việc sử dụng công cụ hỗ trợ dịch thuật trực 
tuyến và ngoại tuyến của sinh viên ngành Biên Phiên dịch Khoa Tiếng Anh trường Đại học 
Ngoại Ngữ, Đại học Huế. Qua bảng câu hỏi điều tra về sự hiểu biết và vận dụng các tính 
năng của hai loại công cụ này, sau khi tiến hành thử nghiệm một số đoạn văn bản được dịch 
Anh-Việt và Việt-Anh của các sinh viên có trình độ tương đồng về ngôn ngữ và kỹ năng 
dịch thuật, bài báo đã phân tích ý kiến của sinh viên về việc sử dụng hai công cụ hỗ trợ dịch 
thuật nói trên như: so sánh về những ưu khuyết điểm của từng loại công cụ, tốc độ và chất 
lượng hỗ trợ dịch thuật, vv... 
Từ khóa: Phần mềm hỗ trợ dịch thuật, đánh giá, so sánh 
1. Mở đầu 
Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập với các quốc gia trên thế giới về nhiều lĩnh vực, hàng 
loạt các thỏa thuận hợp tác kinh tế, giao lưu văn hoá ra đời đòi hỏi nhu cầu lớn về dịch thuật. 
Tuy là một lĩnh vực khá trầm lặng nhưng dịch thuật lại là thị trường lớn khi có giá trị ước tính 
vào khoảng 40 tỉ USD trên toàn cầu. Theo số liệu của Common Sense Advisory, thị trường dịch 
thuật Việt Nam đạt doanh thu khoảng 100 triệu USD mỗi năm và có tốc độ tăng trưởng 30%, 
hơn 800 công ty đang đăng ký hoạt động [3]. Tuy vậy, hầu như khách hàng cũng chỉ tìm đến 
các công ty nước ngoài. Tại sao? Thứ nhất, do các công ty nước ngoài tuân thủ nghiêm ngặt các 
tiêu chuẩn dịch quốc tế - một điều khá mới mẻ đối với dịch thuật Việt Nam. Ngoài ra việc sử 
dụng các thuật ngữ một cách không nhất quán, thiếu sự đầu tư về chuyên môn và hạn chế trong 
việc sử dụng các phần mềm hỗ trợ dịch thuật khiến khách hàng ít tin tưởng vào thị trường dịch 
thuật trong nước. Theo các báo cáo thống kê không chính thức thì có tới gần 85% các dịch thuật 
viên, chuyên gia dịch thuật trên thế giới đang sử dụng các công cụ hỗ trợ dịch thuật [2]. Do vậy, 
muốn đáp ứng về số lượng cũng như nhu cầu về các sản phẩm dịch với các định dạng khác nhau 
ngày càng tăng trong thị trường dịch thuật ở Việt Nam và trên thế giới, các biên dịch-phiên dịch 
viên cần phải nắm vững và sử dụng tốt các phần mềm hỗ trợ dịch thuật. 
Mặc dù trên thế giới đã có nhiều nhà nghiên cứu về các phần mềm hỗ trợ dịch thuật như 
Alcina et al. (2007), Doherty và Moorkers (2013), Balkul (2013), Raido (2013), Kiraly (2013), 
tuy nhiên nghiên cứu về so sánh hiệu quả của việc sử dụng phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực 
tuyến và ngoại tuyến vẫn còn là một vấn đề khá mới mẻ. Đặc biệt ở Việt Nam, cho đến nay, vẫn 
chưa có nghiên cứu nào được thực hiện về vấn đề này. 
Hiện nay đang song tồn tại hai loại phần mềm hỗ trợ dịch thuật chủ yếu: Phần mềm hỗ trợ 
dịch thuật trực tuyến (online CAT) và ngoại tuyến (offline CAT). Trước tiên, sự ra đời của các 
phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến như Omega T, Wordfast, Déjà Vu, SDL Trados, 
MemoQ, Memsource và rất nhiều các công cụ hỗ trợ dịch thuật khác đã thúc đẩy công nghệ 
* Email: pttthao@hueuni.edu.vn 
 Journal of Inquiry into Languages and Cultures ISSN 2525-2674 Vol 2, No 3, 2018 
250 
dịch thuật ngày mỗi phát triển. Tuy nhiên, các phần mềm hỗ trợ dịch thuật cần phải được trả phí 
sử dụng để cài đặt vào máy tính cá nhân cũng như chi phí nâng cấp hằng năm. Điều đó dẫn đến 
sự cạnh tranh gay gắt về giá cả kèm theo chất lượng bản dịch cũng như định dạng các loại văn 
bản ngày càng phong phú trong thị trường dịch thuật. Do vậy, các chuyên gia phát triển phần 
mềm hỗ trợ dịch thuật đã cho ra đời một loại phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến được sử 
dụng miễn phí. Chỉ cần một máy tính cá nhân có kết nối mạng Internet thì công việc dịch thuật 
sẽ được hỗ trợ đầy đủ như các phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến khác cho các biên phiên 
dịch viên. Hiện nay, phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến đang được sử dụng phổ biến nhất là 
Mate CAT và Smart CAT. Ngoài ra, nhiều phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến khác còn 
được hỗ trợ thêm chức năng và sự chọn lựa vừa trực tuyến và ngoại tuyến như SDL Trados 
FreeTranslation, Cafe Tran Expresso, vv... 
 Thật ra, cả hai loại phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến và ngoại tuyến nói trên đều rất 
hữu ích và trợ giúp tích cực công tác biên phiên dịch. Tuy nhiên, mỗi loại đều có những ưu 
điểm và nhược điểm riêng. Chẳng hạn, phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến có thể được sử 
dụng mọi lúc mọi nơi mà không cần phải nối mạng Internet, với đều kiện máy tính đã được cài 
đặt loại phần mềm theo yêu cầu của khách hàng, và dĩ nhiên là phải được trả phí cho phần mềm 
cũng như phí nâng cấp định kỳ. Tuy nhiên, phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến thì được sử 
dụng miễn phí hoàn toàn, nhưng số lượng văn bản được thực hiện dịch thuật còn bị hạn chế, và 
máy tính phải được kết nối mạng Internet với đường truyền ổn định, không bị ngắt quãng vì sẽ 
ảnh hưởng đến công việc dịch thuật. 
Với những lý do trên, việc so sánh và đánh giá hiệu quả sử dụng hai loại phần mềm hỗ trợ 
dịch thuật trực tuyến và ngoại tuyến thực sự cần thiết và hữu ích cho các biên dịch viên trong 
việc chọn lựa loại phần mềm nào thích hợp nhất trong công tác dịch thuật. Hơn nữa, trong công 
tác giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành biên phiên dịch, việc so sánh 
hiệu quả sử dụng hai loại phần mềm hỗ trợ dịch thuật này sẽ giúp các giáo viên và sinh viên 
ngành biên phiên dịch hiểu rõ các tính năng cụ thể, chất lượng dịch thuật, tốc độ, những điểm 
mạnh và điểm yếu của từng loại phần mềm ứng dụng trong ngành dịch, đáp ứng nhu cầu công 
việc trong thực tế. Ngoài ra, bài báo này còn tìm hiểu phản hồi của sinh viên ngành biên phiên 
dịch sau khi sử dụng và đánh giá hiệu quả hai loại phần mềm nói trên nhằm phản ánh tính ứng 
dụng thực tiễn và thiết thực của nghiên cứu. 
Nghiên cứu này nhằm trả lời hai câu hỏi sau: 
 1. Việc sử dụng hai loại phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến và trực tuyến mang lại 
những hiệu quả nào? 
 2. Phản hồi của sinh viên về hiệu quả của việc sử dụng của hai loại phần mềm hỗ trợ dịch thuật 
nói trên như thế nào? 
 Với những mục tiêu chính đã nêu, nghiên cứu tập trung vào việc phân tích, đánh giá và so 
sánh những ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng hai loại phần mềm hỗ trợ dịch thuật: phần mềm 
trực tuyến và ngoại tuyến, qua đó xác định hiệu quả của việc sử dụng hai loại phần mềm nói trên; 
đồng thời, điều tra phản hồi của sinh viên ngành Biên phiên dịch Khoa Tiếng Anh, Đại học Ngoại 
ngữ, Đại học Huế về hiệu quả của việc sử dụng hai loại phần mềm trực tuyến (gồm Mate CAT và 
Smart CAT) và ngoại tuyến (gồm Wordfast, SDL Trados, MemoQ) nhằm nâng cao chất lượng 
 Tạp chí Khoa học Ngôn ngữ và Văn hóa ISSN 2525-2674 Tập 2, Số 3, 2018 
251 
dạy và học các học phần chuyên sâu của ngành biên phiên dịch tiếng Anh tại Đại học Ngoại ngữ, 
Đại học Huế nói riêng và các đại học khác ở Việt Nam nói chung. 
2. Công cụ hỗ trợ dịch thuật 
 Công cụ hỗ trợ dịch thuật hay còn gọi là CAT là một công cụ hay phần mềm được cài đặt 
vào máy tính cá nhân và được người dịch sử dụng nhằm trợ giúp và tạo điều kiện tốt nhất cho quá 
trình dịch thuật nhằm tăng năng suất và chất lượng bản dịch, đồng thời quản lý việc dịch thuật một 
cách tốt nhất (Zang, E. & Zhang, W., 2013). Thật vậy, bất kỳ biên dịch viên, chuyên gia bản địa 
hóa ngôn ngữ nào cũng sử dụng công cụ hỗ trợ dịch thuật (CAT) nhằm nâng cao công tác dịch 
thuật qua việc đảm bảo sự nhất quán của bản dịch, đồng thời giảm thời gian nhưng tăng khối 
lượng công việc dịch thuật. Với bất kỳ từ và cụm từ lặp đi lặp lại trong tài liệu cần dịch, các 
chương trình hỗ trợ dịch thuật sẽ tự động hiển thị, gợi ý chúng trong suốt quá trình dịch tài liệu với 
một số lượng khá lớn, vì vậy, có thể tiết kiệm thời gian và công sức khi không phải gõ lại văn bản 
hai lần trở lên nếu chúng giống nhau, đồng thời các thuật ngữ sẽ được dịch nhất quán xuyên suốt 
trong toàn bộ tài liệu. Chức năng này được thực hiện nhờ bộ nhớ dịch (translation memory) được 
người sử dụng thường xuyên cập nhật, thông thường theo cùng một chủ đề, lĩnh vực, dự án, hoặc 
ở nhiều phần khác nhau của cùng một dự án, nhằm đảm bảo tính nhất quán cao của các bản dịch, 
với chất lượng tốt và hiệu quả hơn. 
 Hiện nay, hầu hết các biên phiên dịch viên chuyên nghiệp trong thị trường dịch thuật trên 
thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đều sử dụng ít nhất một công cụ phần mềm hỗ trợ dịch 
thuật để có thể hoàn tất công việc dịch thuật của mình nhằm đảm bảo nhu cầu của khách hàng. 
Hai phần mềm hỗ trợ dịch thuật phổ biến nhất là phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến và 
ngoại tuyến. Nhằm đưa ra những kết quả thiết thực để có thể chọn lựa phần mềm hỗ trợ dịch 
thuật phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng, bài báo này đề cập đến những chức năng, đặc điểm 
chính, và so sánh hiệu quả sử dụng của hai loại phần mềm này. 
2.1. Công cụ hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến (Offline CAT tool) 
 Công cụ hay phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến cho phép người dùng sau khi đã tải một 
phần mềm hỗ trợ dịch thuật nào đó vào máy tính cá nhân có thể sử dụng chế độ dịch thuật ngoại 
tuyến một cách dễ dàng mà không cần có kết nối Internet. Hiện nay, có rất nhiều loại phần mềm hỗ 
trợ dịch thuật đang được phát hành và cung cấp bởi nhiều công ty phần mềm trên thế giới, phổ biến 
nhất là: SDL Trados (2011, 2014, 2017), Wordfast and Wordfast Pro, MemoQ, MemSource, Café 
Tran Expresso, Déjà Vu, Omega T, v.v... (Jared, 2013). Ngoài một số phần mềm được tải miễn phí 
hoặc dùng thử miễn phí trong thời gian 30 ngày, đa số các phần mềm ngoại tuyến đều phải được 
mua bản quyền và cập nhật thường xuyên sau một thời gian sử dụng. Tùy theo chất lượng của các 
loại phần mềm khác nhau mà giá cả cũng sẽ thay đổi. 
 Bài báo giới thiệu sơ qua một vài phần mềm hỗ trợ dịch ngoại tuyến như sau: 
2.1.1. SDL Trados 2017 
 Đầu tiên được phát hành vào đầu những năm 1990, phần mềm SDL Trados được phát 
triển và hoàn thiện hơn vào năm 1997, sau đó Microsoft bắt đầu sử dụng nó cho các nhu cầu nội 
địa hóa nên các phiên bản mới được xây dựng bao gồm SDL Trados 2017, 2011, 2014, 2015 và 
2017 [1]. Hầu hết các công ty dịch thuật ưa chuộng sử dụng SDL Trados bởi các chức năng tiên 
 Journal of Inquiry into Languages and Cultures ISSN 2525-2674 Vol 2, No 3, 2018 
252 
tiến của nó về định dạng (format) và phân đoạn (segment), cũng như số lượng lớn các định dạng 
tài liệu hỗ trợ, trong số những lợi thế khác (Nigenburg & Wilks, 2000). Hơn nữa, chức năng 
Fuzzy (chỉ ra chính xác những nội dung giống và gần giống nhau) từ 70% trở lên, và tỉ lệ chính 
xác này cao hơn so với các phần mềm hỗ trợ dịch thuật cạnh tranh gần nhất như Wordfast và 
MemoQ. Tuy nhiên, một trong những nhược điểm là chi phí của phần mềm, chẳng hạn, SDL 
Trados 2014 Freelance giá 825$ hoặc 255$ để nâng cấp phiên bản cũ hơn, và phí 2,895$ cho 
công ty để mua và 895$ để nâng cấp. Ngoài ra, một vấn đề phổ biến nữa mà nhiều người gặp 
phải với Trados là sự khó khăn để sử dụng đối với người mới bắt đầu dùng phần mềm này, vì 
vậy người mới sử dụng phải cần nhiều thời gian và công sức để học các tính năng mà SDL 
Trados cung cấp. 
2.1.2. Wordfast 
 Wordfast là một phần mềm hỗ trợ dịch thuật khá phổ biến có chức năng xử lý và quản lý 
thuật ngữ rất hiện đại. Với 3 bộ từ điển đồng hành, phần mềm Wordfast giúp tìm kiếm ngữ 
nghĩa từ vựng trong số lượng không giới hạn của bộ nhớ dịch, tìm kiếm phần tham khảo của các 
tài liệu chưa được định dạng, kết nối với các từ điển bên ngoài hay các dữ liệu thuật ngữ dựa 
trên trang web [4]. Do vậy, người sử dụng phần mềm Wordfast có thể tìm thấy các thuật ngữ 
trong từ điển Wordfast bằng động tác sao chép và dán, sự thống nhất cách dịch các thuật ngữ 
cũng sẽ được kiểm tra trong tất cả các phân đoạn ở văn bản dịch. Năm 2009, Wordfast phát 
hành phần mềm Wordfast Studio, trong đó bao gồm Wordfast Classic và Wordfast Professional. 
Wordfast Prof 6.0 ra đời có nhiều cải tiến hơn Worfast Classic; tuy nhiên, nguyên tắc cơ bản 
của hai phiên bản phần mềm này đều là sự kết hợp hai công nghệ phân đoạn và bộ nhớ dịch. 
 Wordfast chi phí 550$ cho phiên bản Pro độc quyền hoặc các công cụ dịch thuật Word-
based Classic, có thể được sử dụng dễ dàng và không phức tạp như SDL Trados. Wordfast Pro 
đi kèm với giao diện tùy biến, hỗ trợ cho một số lượng lớn các định dạng tập tin [1]. Với tính 
năng Transcheck, nó có thể giúp người sử dụng phát hiện và sửa lỗi ngữ pháp, dấu câu, cụm từ 
nhất quán và nhiều công dụng khác. Với phiên bản có kích thức 2MB, Wordfast Classic là phiên 
bản nhẹ hơn của chương trình, nhưng vẫn mang những tính năng cần thiết của công cụ hỗ trợ 
dịch thuật. Tuy nhiên, nhược điểm của Wordfast Classic là chỉ hỗ trợ một số lượng hạn chế các 
định dạng tập tin, do vậy nó không thể thực hiện dễ dàng với một khối lượng lớn tài liệu dịch. 
2.1.3. MemoQ 
 Tương tự như Wordfast, MemoQ có giao diện trực quan hơn, và có thể sử dụng tất cả các 
tính năng hỗ trợ dịch thuật như các loại phần mềm khác, ví dụ, tra cứu các thuật ngữ, kiểm tra 
lỗi chính tả, ngữ pháp của bản dịch, báo cáo tình trạng của bản dịch, phát hiện những từ, cụm từ, 
phân đoạn chưa được dịch. Ngoài ra, công cụ tìm kiếm mới cho phép người sử dụng tìm các từ 
và cụm từ bên ngoài MemoQ và dễ dàng dán chúng vào bản dịch; hơn nữa, người sử dụng có 
thể tạo các bản sao lưu trên đám mây, rất thuận lợi khi dịch các dự án lớn mà chiếm nhiều 
không gian trên máy tính cá nhân. Là một phần mềm ngoại tuyến, người sử dụng MemoQ Pro 
phải mua phần mềm này với giá 770$ theo niêm yết trên website của nhà sản xuất [1], sau này 
phải chi trả chi phí 20% giá gốc cho việc nâng cấp hằng năm. 
 Tóm lại, tất cả các phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến bên cạnh những ưu điểm là 
cung cấp những chức năng hữu ích như bộ nhớ dịch, tìm kiếm và xây dựng các thuật ngữ chuyên 
 Tạp chí Khoa học Ngôn ngữ và Văn hóa ISSN 2525-2674 Tập 2, Số 3, 2018 
253 
ngành hỗ trợ cho công tác dịch thuật và đảm bảo sự nhất quán, tăng năng suất và chất lượng bản 
dịch, vẫn còn đối mặt với một số hạn chế. Đáng nói nhất là chi phí để mua và chi trả cho việc nâng 
cấp phần mềm hỗ trợ dịch thuật. Ngoài ra, tùy đặc điểm và tính năng phức tạp của các loại phần 
mềm, người sử dụng cần thời gian và công sức để học cách sử dụng thành thạo các tính năng của 
phần mềm đó để ứng dụng trong công việc dịch thuật. 
2.2. Công cụ hỗ trợ dịch thuật trực tuyến (online CAT tool) 
 Trong số các công cụ hỗ trợ dịch thuật trực tuyến hiện được sử dụng trong thị trường dịch 
thuật hiện nay, nghiên cứu này chỉ tập trung vào hai công cụ phổ biến nhất bao gồm: MateCAT 
và SmartCAT. 
2.2.1. MateCAT 
 MateCat, viết tắt của Công cụ Hỗ trợ dịch tự động nâng cấp (Machine Translation 
Enhanced Computer Assisted Translation), là một dự án nghiên cứu trong 3 năm (11/2011-
10/2014) được tài trợ bởi Chương trình Khung lần thứ 7 của Liên minh Châu Âu về nghiên cứu, 
phát triển và thực hiện công nghệ. Dự án này nhận được hơn 2.5 triệu Euro từ nguồn tài trợ 
Châu Âu. Dự án liên doanh được điều phối bởi FBK (Fondazione Bruno Kessler), trung tâm 
nghiên cứu quốc tế có trụ sở tại Trento, Ý. MateCat được phát hành dưới dạng phần mềm có 
nguồn mở theo Giấy phép Công cộng (LGPL) từ Quỹ Phần mềm Miễn phí. 
 Không giống như Wordfast, MemoQ và SDL Trados, MateCAT là một chương trình dịch 
thuật dựa trên mạng (web-based translation program), có nghĩa là điều duy nhất mà người sử 
dụng cần đó là máy tính có kết nối mạng Internet. MateCAT là một công cụ hỗ trợ dịch thuật rất 
tốt với giao diện dễ sử dụng. Nó cung cấp một số lượng lớn các từ, cụm từ tương thích của tài 
liệu gốc cho văn bản dịch hơn các phần mềm CAT khác bởi vì cơ sở dữ liệu của nó có khoảng 
trên 20 tỉ từ vựng trong bộ nhớ dịch chung. Ngoài ra, người sử dụng còn có thể sử dụng bộ nhớ 
dịch của mình, và dĩ nhiên của hệ thống dịch tự động. 
 Sau khi tải tệp tài liệu cần dịch lên, màn hình đầu tiên chúng ta thấy khác với các màn 
hình của các công cụ CAT khác. Ở bên phải của cửa sổ, có thể thấy tài liệu gồm bao nhiêu từ, 
phần giữa của màn hình hiển thị số lượng từ còn lại cần dịch, không bao gồm những từ mà 
MateCAT chứa trong cơ sở dữ liệu vì chúng đã được đếm khi hoàn thành. 
 Khi nhấp vào ô “dịch”, cửa sổ mở ra được gọi là biên tập bản dịch. Cột bên trái chứa văn 
bản cần được dịch được thành các phân đoạn, và bên phải dành cho người dịch. Nếu có một từ 
hay cụm từ tương thích trong cơ sở dữ liệu, nó sẽ hiển thị ở bên phải. Nếu sự tương thích lên 
đến 100%, phần dịch có thể được cải thiện, và tài liệu chính xác cần dịch của người sử dụng trở 
nên hữu ích cho nhiều người sử dụng trên khắp thế giới. Điều quan trọng là phải tải bản dịch 
xuống để xem trước một lần nhằm đảm bảo tài liệu đã dịch có giống với tài liệu gốc về định 
dạng hay không. 
2.2.2. SmartCAT 
 Điều duy nhất cần để bắt đầu sử dụng công cụ SmartCAT miễn phí là đăng ký trang web, 
với tư cách là freelancer hoặc công ty, tùy theo nhu cầu của người sử dụng. Nếu là một freelancer, 
trang web cho phép người sử dụng tải tài liệu lên để dịch, hỗ trợ việc dịch và cho phép tải xuống 
 Journal of Inquiry into Languages and Cultures ISSN 2525-2674 Vol 2, No 3, 2018 
254 
sau khi dịch xong. Nếu người sử dụng là một công ty, có thể tạo dự án, quản lý chúng, tìm người 
để dịch tài liệu trực tiếp trên trang web, quản lý quyền truy cập vào nhân viên của bạn, v.v. 
 Khi lần đầu tiên đăng nhập hệ thống, trang chủ - đó là trang dự án - sẽ trống, nhưng khi 
bắt đầu làm việc, sẽ có nhiều bản dịch hơn. Chương trình hỗ trợ hơn 30 loại tệp. Công cụ này tốt 
hơn các công cụ khác bởi tính năng nhận dạng ký tự quang học (OCR), nghĩa là nó có thể dịch 
các tệp dựa trên hình ảnh như tệp PDF. Thật vậy, khả năng nhận dạng ký tự quang học tiên tiến 
của SmartCAT hiện đang đứng đầu thế giới, tuy vậy, người sử dụng phải trả một khoản phí nhỏ 
để sử dụng tính năng này. 
 SmartCAT cung cấp một loạt đầy đủ công nghệ tự động hóa việc dịch thuật cho các công 
ty và cá nhân biên dịch, ngoài ra còn giúp họ kết nối và công tác với nhau dễ dàng hơn. Đặc 
điểm độc đáo của Smartcat là: 
- Tự do truy cập với một số lượng người sử dụng không hạn chế; 
- Bộ nhớ dịch dễ xây dựng và dễ dàng xuất/nhập từ điển thuật ngữ; 
- Thống kê chi tiết dự án 
- Thị trường bao gồm 120,000 người dịch tự do (freelancer) và người cung cấp dịch vụ (LSPs) 
- Tự động trả phí (nếu có) 
 Tóm lại, các công cụ hỗ trợ dịch thuật trực tuyến thường dễ sử dụng, hỗ trợ công tác dịch 
thuật nhanh làm giảm chi phí dịch thuật cho khách hàng, hơn nữa làm cho cuộc sống của biên dịch 
viên dễ dàng hơn. Tuy vậy, chúng không thích hợp trong việc ứng dụng vào việc dịch sách báo, 
thơ ca, tác phẩm văn học và các dự án khác của khách hàng. Dù sao đi nữa, sự phát triển các công 
nghệ như ứng dụng CAT và không ngừng nâng cấp các phần mềm là một cách tuyệt vời để theo 
kịp những thách thức của thời đại ngày nay. 
2.3. So sánh hiệu quả hai phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến và ngoại tuyến 
 Nếu như phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến không cần sử dụng máy tính có kết nối 
Internet để hỗ trợ công tác biên dịch, thì phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến sẽ không thực 
hiện chức năng của nó trong trường hợp mất điện hay không có mạng Internet kết nối. Đây sẽ là 
sự khác biệt lớn nhất giữa hai loại phần mềm này. 
 Bảng tóm tắt sau đây so sánh các đặc điểm, tính năng chủ yếu và hiệu quả của hai loại 
phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến và ngoại tuyến: 
STT Phần mềm hỗ trợ dịch thuật trực tuyến Phần mềm hỗ trợ dịch thuật ngoại tuyến 
1 Sử dụng miễn phí Cần phải trả phí để mua bản quyền phần mềm và 
chi phí cập nhật khi nâng cấp phần mềm 
2 Cần phải có kết nối mạng Internet; không sử 
dụng được trên máy bay 
Không cần sự kết nối mạng Internet; sử dụng an 
toàn trên máy b

File đính kèm:

  • pdfdanh_gia_viec_su_dung_cong_cu_ho_tro_dich_thuat_truc_tuyen_v.pdf
Tài liệu liên quan